عنوان مقاله :
بررسي تأثير باكتري حل كننده فسفر و قارچ ميكوريزا بر شاخصهاي رشدي گياه اسفرزه در شرايط شور
عنوان به زبان ديگر :
Effect of Phosphate Solubilizing Bacteria and Mycorrhizal Fungi on Growth Parameters of Isabgol in Saline Conditions
پديد آورندگان :
دهقاني تفتي، احمدرضا دانشگاه بيرجند , محمودي، سهراب دانشگاه بيرجند - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , عليخاني، حسينعلي دانشگاه تهران - دانشكده مهندسي و فناوري كشاورزي - گروه علوم و مهندسي خاك , صالحي، معصومه سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز ملي تحقيقات شوري، يزد، ايران
كليدواژه :
كلونيزاسيون ريشه , پاسخ رشد ميكوريزايي , ريشه به ساقه , وزن خشك ريشه , وزن خشك ساقه , اسفرزه
چكيده فارسي :
بهره گيري از ريزسازواره هاي خاكزي مي تواند بخشي از اثرات منفي تنش شوري را كاهش دهد. به منظور بررسي اثر شوري، قارچ ميكوريزا آربوسكولار و باكتري حل كننده تركيبات فسفري بر خصوصيات رشدي گياه دارويي اسفرزه (Plantagoowta Forsk) دو آزمايش طراحي و اجرا شد. در آزمايش اول به منظور غربال گري گونه مقاوم باكتري حل۔ كننده فسفات در شرايط تنش شوري، 40 باكتري تحت آزمون نيمه كمي توان انحلال فسفات در شرايط شوري محيط كشت قرار گرفتند. براي اين ارزيابي ميزان نسبي انحلال فسفات، نسبت قطر هاله بر قطر كلني تعيين گرديد. سپس گونه برتر كه بالاترين توان حل فسفات معدني در شوري 60 دسي زيمنس بر متر داشت، انتخاب شد. مقايسه توالي 16S rRNA و آناليز فيلوژنتيكي نشان داد كه سرش جدا شده Peudomonas fluorescens بود. آزمايش دوم به صورت فاكتوريل سه عاملي در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار بود. عامل اول سه سطح شوري شامل 2.5 ، 5 و 10 دسي زيمنس بر متر، عامل دوم قارچ ميكوريزا شامل عدم كاربرد قارچ و گونه هاي Funneliformis Husseae Rhizophagus intraradices و Glomus fasciculatum و عامل سوم شامل دو سطح عدم كاربرد باكتري و كاربرد باكتري برتر حاصل از آزمايش شناسايي باكتري بود. صفات مورد اندازه گيري شامل وزن خشك ساقه و ريشه، نسبت وزن خشك ريشه به ساقه، پاسخ رشد ميكوريزايي و درصد كلونيزاسيون ريشه بود. نتايج تجزيه واريانس نشان داد اثر متقابل تنش شوري و قارچ ميكوريزا بر صفات وزن خشك ساقه و ريشه، نسبت وزن خشك ريشه به ساقه، پاسخ رشد ميكوريزايي و درصد كلونيزاسيون ريشه و اثر متقابل تنش شوري، قارچ ميكوريزا و باكتري بر وزن خشك ساقه در سطح احتمال 1 درصد معني دار بود. همچنين اثر متقابل تنش شوري و باكتري بر نسبت وزن خشك ريشه به ساقه در سطح احتمال 5 درصد معني دار بود. بيشترين وزن خشك ريشه و نسبت وزن خشك ريشه به ساقه در تركيب تيماري 5.2 دسي زيمنس بر متر و كاربرد قارچ Glomus fasciculatum به ميزان1.07 گرم در گياه و0.29حاصل شد. بيشترين پاسخ رشد ميكوريزايي در تركيب تيماري شوري 10 دسي زيمنس بر متر + قارچ Rhizophagus intraradices به ميزان
76.7 درصد بود. مقايسه ميانگين اثر متقابل تنش شوري و باكتري نشان داد بيشترين پاسخ رشد ميكوريزايي در تركيب تيماري شوري 10 دسي زيمنس بر متر + كاربرد باكتري Pseudomonas fluorescents به ميزان 45.6 درصد بود و بيشترين كلونيزاسيون ريشه در شوري 10 دسي زيمنس بر متر به وسيله قارچ ميكوريزا Rhizophagus intrandices به ميزان 65.1 درصد حاصل شد. نتايج نشان داد هر چند افزايش شوري توانست مولفه هاي رشدي گياه را كاهش دهد، لكن كاربرد همزمان باكتري حل كننده فسفات معدني و قارچ ميكوريزا توانست اثرات منفي تنش شوري را تا حدي جبران نمايد. با توجه به نتايج حاصل از اين پژوهش مي توان كاربرد همزمان باكتري Pseudomonas fluorescens و قارچ Rhizophagus intranadices را براي دستيابي به حداكثر توليد گياه دارويي اسفرزه توصيه نمود
چكيده لاتين :
Some beneficial soil microorganisms can reduce salt stress in many crops. Two experiments were carried outto study the effect of salinity and microorganisms on the growth characteristics of Plantago ovata Forsk. In the first experiment, tolerant species of phosphate-soluble bacteria screened in a salinity stress condition, a number of bacteria were subjected to semi-quantitative phosphate solubility test. The superior isolate was identified as Pseudomonas fluorescens based on the sequence 16S rRNA gene and other phylogenetic analysis. The second experiment was a factorial experiment in randomized complete block design with three replications. The first factor was three levels of salinity (2.5, 5 and 10 dS/m), the second factor was mycorrhizal fungus including Funneliformis mosseae, Rhizophagus intraradices and Glomus fasciculatum, and the third factor consisted of two levels of non-bacterial and bacterial application. Shoot and root dry weight, root to shoot dry weight ratio, mycorrhizal growth response and root colonization percentage were measured. Analysis of variance showed that interaction of salinity stress and mycorrhizal fungus on shoot dry weight was significant at level 1% probability. The interaction of salinity stress and bacteria on the ratio of root dry weight to shoot was significant at 5% probability level. The highest root dry weight and root/shoot ratio (1.7 and 0.9 respectively) were obtained at 2.5 dS/m + Glomus fasciculatum treatment. The highest mycorrhizal growth response percentage was 76.7% at 10 dS/m + Rhizophagus intraradice treatment. Comparison of the mean interactions between salinity stress and bacteria showed that the highest mycorrhizal growth response percentage was obtained in the 10 dS/m salinity + Pseudomonas fluorescens treatment (45.6%). The results also showed that salinity decreased the yield of Isabgol, but the simultaneous application of PSB and AMF could compensate the negative effects of salinity stress. According to the results, it is possible to use the simultaneous application of Pseudomonas fluorescens and Rhizophagus intraradices to maximize the production of Plantago ovata Forsk.
عنوان نشريه :
زيست شناسي خاك
عنوان نشريه :
زيست شناسي خاك