ساخت نسخۀ ايراني سنجۀ مهارگري زناشويي و آشكار ساختن ويژگي‌هاي روان‌سنجي آن

Making Iranian version of marital controlling scale and determining its psychometric properties

مهارگري مي‌تواند تأثيري شايان در رابطۀ ناسازگار خانواده‌ها مخصوصاً روابط زناشويي داشته باشد. اين پژوهش با هدف شناسايي روش‌هاي مهارگري در روابط زناشويي و ساخت سنجه مهارگري زناشويي، تعيين روايي و پايايي آن در زوج‌هاي ايراني انجام گرفت. پژوهش حاضر از ديد هدف، پژوهشي ­توسعه‌اي و از ديد شيوۀ اجرا توصيفي-پيمايشي است. جامعۀ آماري پژوهش همه افراد متأهل شهر مشهد در سال­1396­را شامل مي‌شد كه با به‌كارگيري روش نمونه‌گيري ­در دسترس انتخاب شدند. تعداد 310 نفر (155F= و 155M=) به سنجۀ 52 سؤالي مهارگري زناشويي پاسخ دادند. به‌منظور تحليل داده‌ها از روايي صوري و محتوايي، تحليل عاملي اكتشافي، تحليل عاملي تأييدي­، همساني دروني و روايي ملاكي استفاده گرديد. داده‌ها با استفاده از دو نرم‌افزار­Spss-21 و Amos-24 مورد تحليل قرار گرفت. با انجام تحليل عاملي اكتشافي و با استفاده از چرخش واريماكس پنج عامل شناسايي شد كه مقدار ويژۀ هر عامل بالاتر از يك بود. از 37­ گويه باقي‌مانده، براي تحليل عاملي تأييدي استفاده شد. مدل ساختاري مهارگري زناشويي با 21 گويه پس از اعمال پيش‌فرض‌هاي تحليل عاملي تأييدي و اصلاح مدل با پنج عامل مهارگري­ هيجاني، مهارگري از طريق بي‌توجهي، مهارگري از طريق خشونت كلامي، مهارگري از طريق انزوا و مهارگري از طريق پنهان‌كاري تائيد شد. همچنين روايي همگراي اين سنجه با خرده سنجه سلطه - اطاعت شانزده ­عاملي ­كتل رابطۀ مثبت معني‌دار0٫24 به دست آمد (0٫001p<). 0٫933=α و مقدار ضريب اسپيرمن-براون و گاتمن به ترتيب 0٫894 و 0٫886 است كه نشان مي‌دهد سنجه نهايي داراي روايي همگرا و واگرا است و از پايايي برخوردار است. نتيجه، سنجه مهارگري ­زناشويي با پنج عامل پايا و روا براي زوج‌هاي ايراني و پژوهش‌هاي حوزۀ خانواده و زناشويي در جامعۀ ايراني است.

Controlling can have a serious impact on the unhealthy relationships of families, especially marital relationships. The purpose of this study was to identify the controlling methods in marital relations and making the marital controlling scale, and determine its validity and reliability in Iranian couples. The present research based on the aim of the research is a descriptive-survey research and in term of developmental research. The statistical population of the study included all married people in Mashhad in 2017 that were selected using available sampling method. 310 subjects (‌F =155 and M‌=155) responded to marital controlling 52 questionnaire.for analyzing the data, face and content validity, exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis, internal consistency and criterion validity were used. Data was analyzed using two SPSS-21 and Amos-24 software. Using exploratory factor analysis and using Varimax rotation, five factors were identified that the eigenvalue of each factor was higher than one. 37 questions remained that was used for confirmatory factor analysis. The structural model of marital controlling with 21 questions after exerting of assumptions and modification of the model with five factors of emotional control, control through disregarding, control through verbal violence, control through isolation and control through secrecy were confirmed. Also, the convergent validity of this scale with a subset of hegemony-obedience of the sixteenth factor of Kettle had a significant positive correlation of 0.240 (p‌<0.001). α=0, 933 and the Spearman-Brown and Gutman coefficients are 0.894 and 0.886, respectively, indicating that the final scale has a convergent and divergent validity and is reliable. The result of this marital control scale is five factors for Iranian couples and family and marital research in Iranian society.