تأثير درمان رابطۀ والد- فرزند بر تنيدگي و توانمندي والدين داراي فرزند دچار اختلال كاستي توجه/ فزون كنشي

Effect of child-parent relationship therapy on parenting stress and empowerment of parents with children with Attention Deficit / Hyperactivity Disorder

بهره‌برداري والدين از مجازات‌ خشن و نبود رابطۀ گرم و عاطفي مناسب ميان والدين و كودك پيش‌بيني كنندۀ بسياري از مشكلات كودكان و والدين و كاهش توانمندي آن‌ها است. هدف پژوهش حاضر بررسي تأثير درمان رابطۀ والد- فرزند بر تنيدگي و توانمندسازي خانواده‌هاي داراي فرزند دچار اختلال كاستي توجه / فزون كنشي است. اين پژوهش جزء طرح‌هاي آزمايشي تك آزمودني با خطوط پايه چندگانه است. از ميان همۀ خانواده‌هاي داراي فرزند دچار اختلال كاستي توجه/ فزون كنشي مراجعه‌كننده به مراكز مشاوره شهر سنندج چهار نفر از والدين به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند. آزمودني‌ها در طي 12 مرتبه شامل چهار خط پايه، پنج خط درماني و سه خط پيگيري، موردبررسي قرار گرفتند و به دو مقياس تنيدگي ادراك‌شده (كوهن، كاماراك و مرملستين، 1983) و توانمندسازي خانواده (كورن، ديچلو و فريسن،1392) پاسخ دادند. تحليل داده‌ها با استفاده از تحليل ديداري، شاخص روند و شاخص ثبات، درصد داده‌هاي غير همپوش و درصد داده‌هاي همپوش انجام گرفت. يافته‌ها نشان داد درمان رابطۀ والد- فرزند به‌طور معني‌دار (0.100= PND) تنيدگي والدين را كاهش و توانمندي خانواده‌هاي داراي فرزند دچار اختلال كاستي توجه / فزون كنش را افزايش مي‌دهد. با به‌كارگيري درمان رابطۀ والد- فرزند در خانواده‌هاي داراي فرزند دچار اختلال كاستي توجه/ فزون كنشي محور مي‌توان توانمندي اعضاي خانواده را افزايش و تنيدگي والدين را كاهش داد؛ تحصيلات و شغل والدين خللي در تأثير اين مداخله وارد نمي‌كند.

Parents’ violent punishment and lack of appropriate warm and emotional relationship between parent and child are a predictor of many problems for them and reduce their ability. The purpose of this study was to investigate the effect of child-parent relationship therapy on parenting stress and empowerment of families with children with Attention Deficit / Hyperactivity Disorder. This research is a single-subject experimental design with multiple base lines. Among all families with Attention Deficit / Hyperactivity Disorder children referred to counseling centers in Sanandaj, four parents selected through available sampling method. Participants examined 12 times including four baselines, five lines of therapy and three follow-up lines and responded to standard perceived stress (Cohen, Kamarak & Mermelstein, 1983) and family empowerment scales (Koren, De Chillo & Friesen, 1992). Then, for the interpretation and conclusion, visual analysis, trend and stability indexes, and percentage of overlapping data and percentage of non-overlapping data used. The results showed that the child-parent relationship therapy significantly (PND = %100) reduced parental stress and increased the empowerment of families with children with attention deficit / hyperactivity disorder. By using child-parent relationship therapy in Attention Deficit / Hyperactivity Disorder families, can enhance family members' empower and also reduce the stress of parents and also types of degrees and education, and occupation does not affect the effectiveness of this intervention