بررسي ويژگي‌هاي روان‌سنجي نسخۀ كوتاه مقياس رابطۀ خانوادگي و برآورد همبستگي آن با خود گزارش دهي رفتارهاي خودكشي نوجوانان دبيرستاني

Investigating psychometric characteristics of the brief family relationship scale and its correlation with suicide in high school students

روابط موجود در خانواده و رابطۀ والد فرزندي عامل بسيار مهمي در رشد و اجتماعي شدن فرزندان است. روابط آشفته و گسسته ميان اعضاي خانواده، آن‌ها را در معرض خودكشي قرار مي­دهد. هدف اين پژوهش آزمودن روايي، پايايي و تحليل عاملي تأييدي مقياس «فرم كوتاه مقياس الگوهاي رابطۀ خانوادگي» و بررسي همبستگي آن با خودكشي بود. روش پژوهش حاضر توصيفي و از نوع همبستگي بود. جامعۀ آماري پژوهش، دانش­ آموزان مدارس دورۀ دوم متوسطۀ شهر اردبيل به تعداد 12387 كه در سال تحصيلي 96-1395 مشغول به تحصيل بودند، تشكيل مي­دادند كه با استفاده از فرمول كوكران و با استفاده از روش نمونه­ گيري در دسترس، 400 دانش­ آموز دبيرستاني به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. براي جمع­ آوري داده­ ها از فرم كوتاه مقياس الگوهاي رابطۀ خانوادگي موس و موس (1994) و پرسشنامۀ تجديدنظر شدۀ خودكشي عثمان و همكاران (2001) استفاده شد. براي تجزيه‌ وتحليل داده­ ها علاوه بر آمار توصيفي، از آزمون همبستگي پيرسون، ضريب آلفاي كرونباخ و تحليل عاملي تأييدي استفاده شد. ضريب آلفاي كرونباخ براي كل مقياس و خرده مقياس هاي انسجام، ابرازگري و تعارض به ترتيب 81/0، 77/0، 78/0 و 77/0 است. فرم كوتاه رابطۀ خانوادگي با خودكشي(P<0.01, r=-0.32) و خرده­ مقياس­هاي انسجام با (P<0.01, r=-0.30)، ابرازگري با (P<0.05, r=-0.10) و تعارض (P<0.01, r=-0.26) با خودكشي، همبستگي معني‌داري برقرار كردند. نتيجۀ­ تحليل عاملي تأييدي نشان داد كه اين پرسشنامه از برازش خوبي برخوردار است (شاخص نيكويي برازش= 0.96، شاخص برازش مقايسه­اي= 0.96، خطاي ريشه مجذور ميانگين تقريب= 0.056، باقيمانده مجذور ميانگين= 0.041). با توجه به نتايج حاصل مي­ توان نتيجه گرفت كه اين آزمون در جامعۀ دانش­ آموزان دختر و پسر ساكن استان اردبيل با اعتبار و روايي مناسبي قابل‌اجرا است.

Family relationship and parent-child relations is a main factor in development and socialization of children. Distressed and disrupted relationship put people into suicide. The aim of this research was to investigate validity, reliability and Confirmatory factor analysis of “The Relationship dimension of the Family Environment Scale (FES)”, and its correlation with suicide in students. The study method was descriptive in the form of correlation. Statistical community included of all high school students in Ardabil city (12387 students) that 400 students based on Cochran's Sample Size Formula have been chosen as sample by available sampling. The research instrument was The Brief Family Relationship Scale (moos & moos) and Suicidal Behavior Questionnaire-Revised (Osman et al.). For analyzing data, Pearson correlation coefficient, Cronbach`s alpha coefficient and Confirmatory factor analysis were used. Cronbach`s alpha coefficient for total scale and subscales (Cohesion, Expressiveness and Conflict) was in turn 0/81, 0/77, 0/78, 0/77. There was a significant Correlation between The Brief Family Relationship Scale (p˂0/01, r=-0/32) and cohesion (p˂0/01, r=-0/30), Expressiveness (p˂0/05, r=-0/10) and Conflict (p˂0/01, r=0/26) subscales with suicide. Confirmatory factor analysis showed that this questionnaire has a good fitness (CFI=0/96, RMSEA= 0/056, RMR= 0/041, NFI=0/93). In regard to this results, we can conclude that this questionnaire has acceptable validity and reliability in Ardabil society.