مقايسه كيفيت خواب و ارتباط آن با شدت خستگي در بين كارگران روزكار و شب‌كار در كارخانه قند در سال 1390

Comparison of sleep quality and its Relationship with Fatigue Severity between Day and Night Workers in Sugar Factory in 2011

زمينه و هدف: خواب يكي از نيازهاي مهم براي زيستن است. كمبود خواب و خستگي در دراز مدت موجب از هم‌گسيختگي بنياد جسمي و رواني فرد شده و علاوه بر بروز مشكلات بهداشتي، راندمان كاري افراد را نيز كاهش مي‌دهد. با توجه به تهديدات ناشي از كيفيت خواب نامطلوب، پژوهش حاضر با هدف تعيين وضعيت كيفيت خواب و ارتباط آن با شدت خستگي در بين كارگران روزكار و شب‌كار، طراحي و اجرا گرديده است. مواد و روش‌ها: اين مطالعه از نوع مقطعي بر روي 121 نفر از كارگران كارخانه قند كرمانشاه كه به صورت تصادفي انتخاب شدند، در سال 1390 انجام گرفت. براي جمع‌آوري اطلاعات از پرسش‌نامه استاندارد كيفيت خواب پيتزبرگ ] ( Pittsburgh [Sleep Quality Index (PSQI ، مقياس شدت خستگي و پرسش‌نامه اطلاعات دموگرافيك، استفاده گرديد. داده‌ها توسط آزمون‌هاي همبستگي پيرسون و تي مستقل، من‌ويتني، آنووا و كروسكال واليس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: كيفيت خواب روزكاران مطلوب‌تر از شب‌كاران بود (نمره كل 7/2±2/6 در مقابل 5/4±9) (001/0= p ). در روزكاران نسبت به شب‌كاران، زمان لازم براي به خواب رفتن كمتر (13±7/19دقيقه در مقابل 8/17±2/29) (002/0= p ) و طول مدت خواب واقعي، بيشتر (2/1±6 ساعت در مقابل 8/1±7/4) (001/0= p ) بود. شب‌كاران نسبت به روزكاران، مصرف داروي خواب‌آور (9/28% در مقابل 5/11%) (012/0= p ) و اختلالات خواب (8/53% در مقابل 13%) (001/0= p ) بيشتري داشتند. در كارگران با افزايش شدت خستگي، كيفيت خواب نامطلوب‌تر بود (001/0= p ). نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه كار كردن در ساعاتي ناهماهنگ با ريتم سيركادين، مي‌تواند منجر به كيفيت خواب نامطلوب در افراد گردد. با آموزش‌ كارگران جهت آشنايي با مشكلات ناشي از كم‌خوابي، توصيه به آن‌ها جهت جبران كم‌خوابي‌ها در فرصت‌هاي پيش‌آمده و با برنامه‌ريزي بهتر شيفت‌هاي كاري توسط مديران، كيفيت خواب افراد بهبود مي‌يابد

Background and Objectives: One of the most important needs of life is sleep . Sleep deprivation and fatigue in the long-term leads to physical and psychological failure . In addition to health problems , work efficiency will also decrease . Due to the threats arising from poor sleep quality this study was performed to determine the sleep quality and its relation to fatigue severity between night and day workers . Materials and Methods: This cross-sectional study was performed on 121 workers who were randomly selected from one of the sugar industries. Data were collected using a standard Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), a Fatigue Severity Scale and demographic questionnaire . The gathered data was analyzed by Pearson, Independent t-test, Mann-Whitney, ANOVA and Kruskal-Wallis tests. Results: Overall sleep quality of day workers was more desirable than night workers (total score 6.2±2.7 vs. 9±4.5) (p=0.001). The time required for falling asleep was less (19.7±13 min vs. 29.2±17.8) (p=0.002) and real sleep duration was more (6±1.2 hrs vs. 4.7±1.8) (p=0.001) in the day workers. Using sleeping drugs (28.9% vs. 11.5%) (p=0.012) and existance of sleep disorders (53.8% vs. 13%) (p=0.001) were more prevalant in the night workers . The increase of fatigue led to worse quality of sleep in the workers (p=0.001). Conclusion: Results showed that working in uncoordinated hours with circadian rhythm can lead to undesirable sleep quality . Training the workers about the problems arising from lack of sleep and how to compensate sleeplessness in available opportunities is strongly recommended. Also, managers should be