تأثير 8 هفته تمرين هوازي در آب بر نيمرخ ليپيدي، گلوكز، مقاومت به انسولين و آپوليپوپروتئين A و B در زنان يائسه داراي اضافه وزن

The effect of eight weeks of aquatic aerobic training on lipid profile, Glucose, Insulin resistance and Apoprotein A and B in overweight postmenopausal women

مقدمه: دوران يائسگي به دليل كاهش سطوح استروژن با افزايش درصد چربي و به‌ويژه چربي احشايي همراه است و اين امر با خطر ابتلاء به بيماري­هاي قلبي - عروقي ارتباط مستقيم دارد؛ لذا مطالعه حاضر با هدف بررسي تأثير 8 هفته تمرين هوازي در آب بر نيمرخ ليپيدي، گلوكز، مقاومت به انسولين و آپوليپوپروتئين A و B در زنان يائسه انجام شد. روش‌كار: اين مطالعه كارآزمايي باليني تصادفي شده در سال 1393 بر روي 26 زن يائسه در دانشگاه فردوسي مشهد انجام شد. آزمودني­ها به ­طور تصادفي در دو گروه كنترل و تمرين قرار گرفتند. گروه تجربي به مدت 8 هفته در تمرينات ورزشي هوازي در آب شركت كردند. از روش سه نقطه­ اي و دستگاه سنجش تركيب بدن و معادله هما به ترتيب، جهت تعيين درصد چربي، شاخص توده بدني و مقاومت به انسولين استفاده شد؛ همچنين از كيت­هاي مربوطه جهت ارزيابي مقادير كلسترول، ليپوپروتئين كم چگال و پرچگال، تري گليسريد، آپوليپوپروتئين A و B استفاده شد. تجزيه و تحليل داده ­ها با استفاده از نرم ­افزار آماري SPSS (نسخه 16) و آزمون‌هاي كولموگروف اسميرنوف، تي وابسته و تي مستقل انجام شد. ميزان p كمتر از 05/0 معني­ دار در نظر گرفته شد. يافته ­ها: تمرين هوازي منظم در آب، باعث كاهش معني­دار سطوح آپوليپوپروتئين A (001/0=p)، آپوليپوپروتئين B (019/0=p)، LDL (06/0=p)، كلسترول تام (03/0=p)، گلوكز (038/0=p) و مقاومت به انسولين (003/0=p) و افزايش معني­دار HDL (015/0=p) گرديد؛ همچنين در اين گروه TG (72/0=p) نيز كاهش يافت كه از نظر آماري معني­دار نبود. در گروه كنترل نيز سطوح آپوليپوپروتئين A (029/0=p) و B (026/0=p) به­ طور معني ­داري كاهش يافت؛ افزايش معني­دار سطوح TG (027/0=p) و افزايش غير معني­دار كلسترول تام (30/0=p) و گلوكز (80/0=p) در گروه كنترل مشاهده شد. مقاومت به انسولين (61/0=p) در اين گروه كاهش يافت كه معني ­دار نبود. نتيجه‌گيري: هشت هفته تمرين هوازي در آب، منجر به بهبود برخي عوامل خطرساز قلبي - عروقي در زنان يائسه داراي اضافه وزن مي‌شود و اين‌گونه تمرينات جهت پيشگيري از ابتلاء به بيماري تصلب شرايين و بيماري‌هاي قلبي عروقي توصيه مي‌گردد.

Introduction: Menopausedue to low estrogen levels is associated with an increased fat percentage and particularly visceral fat and it is directly related to the risk of coronary heart diseases; So, the aim of this study was to investigate the effect of eight weeks of aquatic aerobic training on lipid profile, Glucose, Insulin resistance and Apoprotein A and B in overweight postmenopausal women. Materials and Methods: This randomized clinical trial was performed on 26 postmenopausal women at Ferdowsi University of Mashhad in 2014. The subjects were randomly divided into two groups of Control and Exercise. The experimental group participated in Aquatic aerobic training for eight weeks. The three-point method and body composition device, as well as the Homa equation were used to determine the fat percentage, body mass index and insulin resistance, respectively. The related kits were also utilized for evaluation of cholesterol, low and high density lipoprotein, triglycerides, apolipoprotein A and B values. Analyze of data was done by SPSS software (version 16) and Kolmogorov-Smirnov test, dependent t-test and independent t-test. The value of p was considered significant as less than 0.05. Results: Regular aquatic aerobic training caused a significant decrease in levels of apolipoprotein A (p=0.001) and apolipoprotein B (p=0.019), LDL (p=0.06), total cholesterol (p=0.03), glucose (p=0.038) and insulin resistance (p=0.003) and a significant increase in HDL (p=0.015); in this group, TG also decreased which was not significant (p=0.72). In Control group, levels of apolipoprotein A (p=0.029) and B (p=0.026), declined significantly; in this group, it was observed an significant increase in TG levels (p=0.027) and insignificant increase in total cholesterol (p=0.30) and glucose (p=0.80); insulin resistance decreased which was not significant (p=0.61). Conclusion: The results indicate that eight weeks of aquatic aerobic training caused an improvement in some cardiovascular risk factors in overweight postmenopausal women and this kind of training is recommended to prevent the risk of atherosclerosis and cardiovascular diseases.