تاثير تغيير مذهب بر تغيير فضاهاي مذهبي ارامنه

Effect of religion change on armenia religious spaces

ارامنه تا پيش از گرويدن به مسيحيت داراي مذهبي شبيه مذهب ايرانيان پيش از اسلام (زرتشت) بوده اند ولي بعد از ظهور مسيحيت به اين دين گرويدند، تغيير مذهب بوجود آمده موجب ايجاد تغييراتي در نحوه اجراي آيين هاي مذهبي گرديد و به همين خاطر ارامنه شروع به تغيير بناهاي مذهبي خود از جمله چهار طاقي ها به نمازخانه، ويژه مراسم آيين مسيحيت نمودند. از جمله اين تغييرات در وانك مقدس استپانوس در جلفاي آذربايجان اتفاق مي افتد. در اين كليسا بناي قديمي وجود دارد كه در بين عوام به نام كليساي قديمي شهرت يافته است، ولي فرم، شكل، پلان و محل قرارگيري آن نشان از چهار طاقي دوران ساساني دارد؛‌ ولي اجراي گنبد بر روي زمينه مربع با استفاده از گوشه سازي پندانتيو (Pendantive) انتساب آن به دوره ساساني را با ترديد روبرو مي سازد. مطابق نظر پژوهشگران تاريخ معماري اين نوع گوشه سازي در دوره ساساني در ايران مرسوم نبود ولي مطالعات صورت گرفته بر روي بناهاي مشابه ارمنستان و بيزانس (هم دوره با ساسانيان) نشان دهنده وجود اين سيستم در دوره ساسانيان و رومي بوده و در كليساي اياصوفيه در قسطنطنيه استفاده شده كه منشا ايراني داشته است. اين مقاله با مطالعه و تحليل نظرات موجود و الگوهاي مشابه و همدوره سعي در اثبات ساساني بودن و چهار طاقي بودن كليساي قديمي وانك مقدس استپاتوس دارد، كه بعد از قبول مسيحيت از طرف ارامنه به نمازخانه مبدل گشته است.