آينده‌پژوهي تهديدهاي نظامي – امنيتي ناشي از تغيير اقليم در ايران؛ با استفاده از روش چرخ آينده

تغيير اقليم يكي از 15 چالش هزاره آينده جهان و يكي از 7 چالش اصلي آينده ايران است. هيات بين‌الدولي تغيير اقليم (IPCC) با در نظر گرفتن سه پيشران اقليمي، چهار سناريو محتمل تا سال 2100 ارائه كرده است كه هر كدام از اين سناريوها شاخص‌هاي اصلي تغييرات اقليمي همچون دما و بارش را توصيف مي‌كنند. اما در خصوص پيامدهاي مختلف اين تغييرات در نقاط مختلف جهان پژوهش‌هاي اندكي صورت گرفته است.  تغيير اقليم در 20 سال گذشته در ايران پيامدهاي مخرب بسيار زيادي به همراه داشته است. ايران با واقع شدن در كمربند نيمه خشك جهان، در دو دهه گذشته با خشكسالي، بحران ريزگردها، تشديد مهاجرت، سيل، آلودگي هوا، نشست زمين، گرماي شديد، سرماي شديد، درگيري و نزاع محلي – منطقه‌اي و ... مواجه شده است و پيش‌بيني‌هاي مختلف حاكي از تشديد اين پيامدها در آينده است. اين پيامدها مي‌توانند ابعاد مختلف زيست‌محيطي، سياسي، اقتصادي، اجتماعي و نظامي – امنيتي داشته باشند. در اين پژوهش در پاسخ به اين پرسش كه در 30 سال آينده، پيامدهاي نظامي – امنيتي منبعث از تغييرات اقليمي در ايران كدام‌ها هستند؟ با به‌كار گيري روش چرخ آينده و تلفيق اين روش با پنل‌هاي خبرگي و جلسات ذهن‌انگيزي، چندين پيامد و تهديد نظامي – امنيتي در اين حوزه مورد شناسايي قرار گرفته است. مهمترين اين پيامدها: امنيت مرزي، امنيت اجتماعي، آشوب داخلي، درگيري خارجي و تحميل هزينه‌هاي سنگين اقتصادي به نيروهاي نظامي است.