برنامه‌ريزي توسعۀ راهبردي بافت‌هاي فرسودۀ شهري مطالعۀ موردي: محلۀ مجاهدين(حنا) شهر يزد

development planning of urban eroded textures (A case study of Mujahidin Neighborhood of Yazd city)

فرسودگي بافت‌هاي شهري، امروزه به ‌عنوان عاملي براي جلوگيري از تحقق روش‌هاي مدرن مديريت شهري در شهرسازي به حساب مي‌آيد. شهر يزد داراي 2600 هكتار بافت فرسوده مي‌باشد. شناسايي وضعيت كالبدي و عملكردي اين بافت­ ها به منظور برنامه ­ريزي، مديريت، حفظ و نگهداري آن­ها از اقدامات اوليه و مهمي است كه بايد صورت پذيرد. براي برنامه ­ريزي محلۀ مجاهدين در اين تحقيق، شاخص ­هاي عمده چون ويژگي­ هاي بناها، ويژگي­ هاي اقتصادي- اجتماعي، وضعيت كاربري­ هاي موجود مورد تحليل و ارزيابي قرار گرفته است. روش به­ كار رفته توصيفي- تحليلي بوده و در زمينۀ گرد­آوري اطلاعات؛ از روش­ هاي مطالعات كتابخانه­ اي و اسنادي، روش­ هاي ميداني و پيمايشي و تهيۀ پرسشنامه به تعداد هر واحد مسكوني اقدام گرديده است. بررسي وضعيت موجود نشان مي ­دهد كه بين سال­هاي 1375 – 1385 ميزان رشد جمعيت محلۀ مجاهدين با نرخ رشد 0/8- از 5317 نفر به 4922 نفر كاهش يافته است، كه اين نشان­ دهندة حركات جمعيتي از بافت قديمي به سمت محلات جديدتر مي­ باشد. همچنين طبق نتايج تحقيق، محلۀ مجاهدين از نظر شاخصه ­هاي فرسودگي(كالبدي، عملكردي) داراي فرسودگي است بطوري كه در اين محله فعاليت­ ها وكاربري­ ها پاسخگوي نياز سكنه نمي­ باشد، بافت كالبدي محله تا حدود نسبتاً زيادي آسيب ديده و نظام فعاليت ­ها به هم ريخته و نابسامان مي­ باشد و كاربري ­هاي غير­متجانس و ناسازگار در محله خود نمايي مي­ كند.

Today urban eroded textures are one of the obstacles for realization of modern management oh urbanism. The city of Yazd has 2600 hectares old texture. Identifying the physical and functional status of the textures is an important work for planning, manage, maintaining. In this study, the neighborhood of Mujahideen has been analyzed and evaluated on the base of major indicators such as buildings, socio–economic status and the quality of current land uses. The methodology of the research is based on descriptive- analytical approaches and the data was collected by conducting a field work and documentary records. The results showed that the residents of the neighborhood declined from 5317 in 1375 to 4922 in 1385 and moved to other areas of the city. Also the neighborhood illustrated major physical old structures and the existing uses cannot meet the needs of its residents. Such condition disturbed the spatial organization of the area where many incompatible uses are dysfunction the general activities of the neighborhood.