تعادل تصميم گيري مصرف سيگار و ارتباط آن با مراحل تغيير در افراد سيگاري

Smoking Decisional Balance and Its Relationship with Stages of Change among Smokers

زمينه: تعادل تصميم گيري يكي از سازه هاي الگوي بين نظريه اي است كه در آن افراد منافع و مضرات حاصل از تغيير رفتار را سبك سنگين كرده و بر اساس آن در جهت تغيير يا عدم تغيير رفتار مورد نظر تصميم گيري مي كنند. مطالعه حاضر با هدف تعيين تعادل تصميم گيري مصرف سيگار و ارتباط آن با مراحل تغيير در افراد سيگاري صورت گرفت. روش كار: تحليل ثانويه بر روي 3 مطالعه جداگانه در شهرهاي مختلف كشور در سالهاي 1388 الي 1390 و بر روي 1108 نفر كه بصورت نمونه گيري آسان وارد مطالعه شده بودند، انجام گرفت. ابزار مورد استفاده پرسشنامه تعادل تصميم گيري مصرف سيگار وليسر و همكاران و پرسشنامه مراحل تغيير پروچاسكا و همكاران بود. جهت تجزيه و تحليل داده ها از نرم افزار آماري SPSS نسخه 15 به همراه آمار توصيفي و آزمونهاي كروسكال واليس و من ويتني استفاده گرديد. يافته ها: دامنه سني افراد مورد بررسي 80- 16 سال با ميانگين و انحراف معيار 10/17±28/58 سال بود. عداد 514 نفر (46/3 درصد) در مرحله پيش تفكر، 222 نفر (20 درصد) در مرحله عمل و 26 نفر (2/3 % درصد) در مرحله نگهداري بودند. منافع مصرف سيگار در طول مراحل كاهش خطي دارد ولي مضرات مصرف سيگار نيز به جز در مرحله عمل افزايش نشان داد. همچنين مضرات و منافع مصرف سيگار در مرحله تفكر به يك تعادل رسيدند. بين مراحل تغيير و منافع و مضرات مصرف سيگار ارتباط معني داري وجود داشت (p≤0.05). نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه ميانگين نمرات منافع و مضرات مصرف سيگار در طول مراحل تغيير متفاوت از همديگر بوده و همسو با الگوي مورد انتظار در الگوي بين نظريه اي است.

Background: Temptation is one of the transtheoretical model’s constructs, which investigates advantages and disadvatages of behavior changes, and depend of that, makes decisions about behaviors change and not change. The aim of the current study was to determine decidional balance and its relationship with stages of change in smokers. Methods: Secondary analysis was conducted over three separate studies in different areas of country which included 1108 smokers who were selected conveniencely. Data were collected using velicer,s smoking decisional balance and Prochaska,s stages of change questionnaires Data analysis was performed using descriptive and inferential in SPSS v.15 software. Results: The age range of the participats were 16-80 years (maan±Sd=28.58 ±10.17). 514(46.3%) of them were in precontemplation, 222(20%) in contemplation, 315 (28.4%) in preparation, 32(2.9%) in action, and 26(2.3%) in maintenance stages. The results showed that smoking decreased linearly during the stages, but cons of smoking had increased during the phases except for action stage. Meanwhile smoking pons and cons equalize contemplation stage. There was a significant relationship between stages of change and smoking pros and cons (p≤0.05). Conclusion: results showed that, the mean scores of pros and cons of smoking was different from other stages which consisted with expected pattern of transtheoretical model.