رمزپردازي در هنر مقدس معماري اسلامي از ديدگاه سنت گرايي با تكيه بر نظريات تيتوس بوركهارت

Symbolism in sacred art from the perspective of traditional Islamic architecture relying on the opinions of Titus Burckhardt

گرش معناگرايانه يكي از مهم ترين رويكردها را به هنر و معماري اسلامي ارائه مي دهد و بيان مي دارد كه هنر و معماري اسلامي بر حقايقي كه فراتر از محدوده زمان و مكان است دلالت مي كند. هنر و معماري اسلامي از منظر اين گروه داراي حقيقتي فراتاريخي است كه در تاريخ متجلي و آشكار شده است. انديشمندان اين ديدگاه (بوركهارت، نصر و ..) هنر و معماري اسلامي را داراي هويتي عرفاني، اشراقي مي دانستند و با نگرش معناگرا و باطني به سراغ آن مي رفتند. تيتوس بوركهارت كه وابسته به جريان سنت گراست ذات هنر و معماري اسلامي را رمزي و سمبليك مي دانست و عقيده داشت كه رمز، علامت و نشانه اي قراردادي نيست، بلكه نشان دهنده قانون و سنت وجودي در آفرينش است و اساس هستي بر رمزپردازي مي باشد. بوركهارت معماري را مهم ترين و برترين ظهور تجلي و رمزگرايي در ميان هنرهاي اسلامي مي دانست. از منظر او تزيينات هندسي در معماري اسلامي اشاره بسيار روشني بر انديشه يگانگي و وحدت خداوند، فضاهاي خالي در معماري اسلامي رمز حضور همه جايي پروردگار و در نهايت هيچ رمز و مظهري مانند نور به وحدت الهي نزديك نيست. از اهداف اين پژوهش شناخت و مطالعه رمزپردازي در معماري قدسي اسلام از ديدگاه جريان سنت گرايي و به خصوص تيتوس بوركهارت است كه به روشي توصيفي ـ تحليلي و با استفاده از كتب و مقالات معتبر مورد بررسي قرار مي گيرد.

Meaningful attitude represents one of the most important approaches to Islamic architecture and art and states that Islamic architecture and art implies some facts that exceed from place and time limits. Islamic architecture and art from this group point of view is of super-historical realities embodied in history. Thinkers viewed the Islamic architecture and art of having mystical identity and dealt it with a meaningful attitude. Titus Burkhardt depening in traditionist movement viewed Islamic architecture and art as symbolic and secret and believed that secret is not an arbitrary sign but represents existence rule and tradition in creature and the existence is based on encoding. Burkhardt considered architecture the most important and superior emamanation appearance and encoding among Islamic arts. From his point of view geometrical decorations in Islamic architecture point to uniform thoughts of God clearly, vacancies in Islamic architecture is the secret of ubiquitous presence of God and finally there is not any secret and signs as light near to divine union. The study aims to know and study encoding in Islamic architecture and art from traditionist movement point of view specially Titus Burkhardt examined by descriptive-analytical method using valid books and articles.