پديد آورندگان :
تيموري، حسن دانشگاه ياسوج - دانشكده كشاورزي , بلوچي، حميدرضا دانشگاه ياسوج - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , مرادي، علي دانشگاه ياسوج - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , سلطاني، الياس دانشگاه تهران - پرديس ابوريحان دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
بنيه بذر , پرولين , تنش خشكي , درصد جوانه زني , قند محلول , كاتالاز
چكيده فارسي :
مقدمه
جوانه زني بذر از اولين مراحل مهم و پيچيده در چرخه زندگي گياهان است و تحت تاثير عوامل وراثتي و محيطي بسياري قرار مي گيرد. عوامل مختلفي در جوانه زني و استقرار گياهچه تاثيرگذار هستند. از جمله اين عوامل مي توان به خصوصيات گياه مادري (تغذيه، ژنتيك)، مرحله ي رسيدگي بذر در زمان برداشت و همچنين عوامل محيطي (دما، پتانسيل آب، تهويه و فشردگي خاك) اشاره كرد. بنيه بذر نيز به عنوان اولين جزء از كيفيت بذر تحت تاثير زوال بذر در طي انبارداري كاهش مي يابد. هدف از پژوهش حاضر بررسي واكنش جوانه زني و بيوشيميايي بذرهاي زوال يافته گياه شنبليله در دامنه هاي دمايي و رطوبتي مختلف مي باشد.
مواد و روش ها
اين آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با چهار تكرار در آزمايشگاه علوم و تكنولوژي بذر دانشكده كشاورزي دانشگاه ياسوج در سال 1395 انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل بذرهاي زوال يافته و بدون زوال در نه سطح دمايي (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سانتي گراد) و هفت سطح پتانسيل اسمزي (صفر، 0/2-، 0/4-، 0/6-، 0/8-، 1- و 1/2- مگاپاسكال) بود.
يافته ها
در اين آزمايش اثر زوال بذر، پتانسيل آب و برهمكنش آن ها در هر محيط بر شاخص هاي جوانه زني (درصد و سرعت جوانه زني و شاخص بنيه گياهچه) و بيوشيميايي (قندمحلول، پرولين، پروتئين محلول و آنزيم كاتالاز) بذر گياه شنبليله معني دار بود. نتايج نشان داد كه در بذرهاي زوال يافته مقادير درصد و سرعت جوانه زني و شاخص بنيه گياهچه با كاهش پتانسيل اسمزي آب محيط در دماهاي پايين تر و بالاتر از دماي 20 درجه سانتي گراد، كاهش و مقادير تركيبات بيوشيميايي بذر (قند محلول، پروتئين محلول، پرولين و آنزيم كاتالاز) نيز افزايش يافت.
نتيجه گيري
به طوركلي شاخص هاي جوانه زني و بيوشيميايي بذر گياه شنبليله به ترتيب نسبت به پتانسيل هاي آب، زوال بذر و دماي جوانه زني بذر حساسيت نشان مي دهد. در شرايط كاهش پتانسيل اسمزي آب، دماي جوانه زني كمتر از 20 درجه سانتي گراد منجر به افزايش مقاومت جوانه زني بذر شنبليله به پتانسيل منفي تر آب گرديد.
جنبه هاي نوآوري: بررسي خصوصيات جوانه زني و بيوشيمايي بذرهاي زوال يافته گياه شنبليله تحت سطوح مختلف پتانسيل اسمزي و دما در مناطقي با پتانسيل اسمزي منفي تر بهتر است بذر شنبليله در شرايطي با دماهاي پايين تر از دماي 20 درجه سانتي گراد كشت گردد.
چكيده لاتين :
Introduction
Seed germination is one of the first important and complex stages in the plant life cycle and is affected by many hereditary and environmental factors. Various factors affect germination and seedling establishment. Among these factors are the characteristics of the maternal plant (nutrition, genetics), seed treatment stage at harvest time, as well as environmental factors (temperature, water potential, and ventilation and soil compaction). Also, under the influence of seed loss during storage, seed vigor, which is known as the first component of seed quality, decrease. The aim of this study was investigation of germination and biochemichal responses of the aged seed of Fenugreek to different temperature and humidity ranges.
Materials and Methods
This experiment was conducted as a factorial based on a completely randomized design with four replications in the Laboratory of Seed Science and Technology, Faculty of Agriculture, Yasouj University in 2016. The experimental treatments consisted of nine levels of temperature (5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40 and 45 degrees Celsius), water potential included seven levels (zero (control), -0.2, -0.4, -0.6, -0.8, -1 and -1.2 MPa) and seed aging at two levels (no aged (control) and aged seed).
Results
In this experiment, the effect of seed aging, water potential and their interactions on each environment on germination indices (germination percentage and germination rate, length and weight vigor index) and biochemical indices (soluble sugar, proline, soluble protein and catalase enzymes) of Fenugreek seeds were significant. The results showed that in the aged seed the germination percentage and rate and seedling vigor index tended to decrease with water potential reduce in temperature lower and higher than 20 degrees Celsius, and the amount of biochemical components of the seed (soluble sugar, soluble protein, proline, and catalase enzyme) also increase.
Conclusion
In general, germination and biochemical indices of seed of Fenugreek are sensitive to water potentials, aging, and seed germination temperatures, respectively. In terms of osmotic potential decrese, the germination temperature of less than 20 ° C resulted in increased germination resistance of fenugreek seed to a more negative water potential. Highlights: Study of germination and biochemical properties of fenugreek seed aged under different level of osmotic potantials and temperatures. In areas with a lower osmotic potential it is better to cultivate Fenugreek seed at temperatures below 20 °C.
