تأثير كرم لاوندر با يا بدون حمام پا بر استرس، اضطراب و افسردگي زنان پس از زايمان: يك كارآزمايي باليني تصادفي كنترل شده

Effect of Lavender cream with or without footbath on anxiety, stress and depression of women in postpartum: A clinical randomized controlled trial

مقدمه: دوران پس از زايمان، يك دوران آسيب­پذير از نظر مشكلات رواني مي­باشد. طب گياهي ممكن است يك مداخله مؤثر جهت بهبود وضعيت رواني مادران باشد. مطالعه حاضر با هدف تعيين تأثير كرم لاوندر با يا بدون حمام پا بر استرس، افسردگي و اضطراب انجام شد. روش‌كار:اين مطالعه كارآزمايي تصادفي كنترل شده در سال 93-1392 بر روي 141 زن 40-18 ساله با بارداري اول تا سوم با سن بارداري 28-25 هفته در تبريز انجام شد. افراد در سه گروه دريافت­كننده كرم لاوندر و حمام پا، كرم لاوندر به تنهايي و پلاسبو قرار گرفتند. زنان از بلافاصله پس از زايمان به مدت 6 هفته، 5/1 ساعت قبل از خواب حدوداً 2 گرم (2 بند انگشت) از كرم (لاوندر يا پلاسبو) را به‌طور موضعي به پاها مي­ماليدند. گروه حمام پا بعد از مصرف كرم پاهاي خود را در آب گرم غوطه­ور مي­كردند. اضطراب، افسردگي و استرس قبل از مداخله و 6 هفته پس از زايمان با استفاده از پرسشنامه افسردگي، اضطراب و استرس (DASS-21) مورد ارزيابي قرار گرفت. تجزيه و تحليل داده­ها با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS (نسخه 14) و آزمون‌هاي آناليز واريانس يك‌طرفه، كروسكال واليس و من­ويتني­يو استفاده شد. ميزان p كمتر از 05/0 معني‌دار در نظر گرفته شد. يافته­ها: قبل از مداخله بين سه گروه از نظر نمره اضطراب، افسردگي و استرس تفاوت آماري معني­داري وجود نداشت. 6 هفته پس از زايمان تفاوت آماري معني­داري بين سه گروه از نظر اضطراب (001/0>p)، استرس (001/0>p) و افسردگي (001/0>p) وجود داشت كه بر اساس آزمون من­ويتني‌يو، تفاوت دو گروه مداخله با گروه پلاسبو از نظر آماري معني­دار بود (05/0p<)، اما بين دو گروه مداخله تفاوت آماري معني­داري وجود نداشت. نتيجه­ گيري: كرم لاوندر با يا بدون حمام پا مي­تواند اضطراب، افسردگي و استرس زنان را در دوره پس از زايمان كاهش دهد.

Introduction: Postpartum is a vulnerable period in terms of mental problems. Herbal medicine may be an effective intervention for improving the mothers’ mental health.This study was performed with aim to determine the effect of Lavender cream with or without footbath on anxiety, stress and depression. Methods: This randomized clinical controlled trial was conducted on 141 women aged 18-40 years with first to three pregnancies at 25-28 weeks of pregnancy in Tabriz-Iran during 2013-2014. The subjects were placed in three groups; receiving Lavender cream and footbath, Lavender cream, and placebo. Immediately after delivery, women applied locally 2 gr (two segments of hand finger) cream (Lavender or placebo) to the legs, 1.5 hours before sleep, for 6 weeks. The group of footbath immersed their legs in warm water. Depression, anxiety and stress were assessed at baseline and 6 weeks after delivery using DASS-21 (Depression, Anxiety, stress scales-21). Data were analyzed by SPSS software (version 14) and One-way ANOVA, Kruskal-Wallis and Mann-Whitney U tests. P<0.05 was considered significant. Results: There was no significant difference between the three groups in terms of anxiety, depression and stress before intervention. There was significant difference between the three groups in terms of anxiety (P<0.001), stress (P<0.001) and depression (P<0.001) at 6th week postpartum; Mann-Whitney U test showed statistically significant difference between two intervention groups with the placebo group (P<0.05), but no significant difference was found between two intervention groups (P>0.05). Conclusion: Lavender cream with or without footbath can decrease stress, anxiety and depression of women at postpartum period.