ارزيابي بافت‌هاي فرسوده شهري با رويكرد برنامه ريزي توسعه راهبردي (مطالعه موري: محله سلمان فارسي شهر يزد)

Assessment of Revitalization town old texture With regard to sustainable development (Yazd city)

امروزه بافت­ هاي فرسوده شهري در اغلب شهرهاي كشور به عنوان مساله اي مهم، مورد توجه اكثر برنامه ريزان شهري قرار گرفته است. يكي از راهكارهاي عملي در جهت ساماندهي فضايي مطلوب اين بافت­ها، شناخت قابليت­ها و پتانسيل­ هاي موجود آنها در راستاي استفاده­ ي بهينه و شناخت نارسايي­ هاي موجود مي­ باشد، عوامل منفي و نامطلوبيت­ هايي كه اين بخش از شهر بر فضاي شهري وارد نموده، نظم و سازمان فـضايي شهر را برهم زند و فرايند زوال آنها را تسريع مي ­كند. اين امر ضرورت برنامه ريزي راهبردي در اين بافت را در جهت دستيابي توسعه ي پايدار آشكار مي ­سازد. با توجه پيشينه­ ي تاريخي شهر يزد، برخي از محلات آن داراي بافت فرسوده بوده، كه در پژوهش حاضر به ارزيابي و تحليل پتانسيل و نارسايي­ هاي بافت فرسوده محله­ ي سلمان فارسي پرداخته مي­ شود. هدف اصلي اين پژوهش، شناخت ويژگ ي­هاي كالبدي، اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي اين محله مي­باشد كه پس از بررسي وضع موجود محله، در جهت برنامه ­ريزي و ساماندهي بافت آن گام برداشته مي­ شود. نوع پژوهش حاضر از نظر ماهيت توصيفي- تحليلي و از نظر هدف كاربردي است. اطلاعات مورد نياز با استفاده از روش كتابخانه ­اي جمع آوري گرديد. داده ­ها با استفاده از مدل SWOT و نرم افزار ARC GIS مورد تحليل قرار گرفته است. نتايج اين تحقيق نشانگر اين است كه جمعيت محله سلمان فارسي بين سال­هاي 1375- 1385 با نرخ رشد 0/9- از 6589 به 5998 نفر كاهش پيدا كرده است. اين كاهش جمعيت ناشي از انتقال جمعيت به محلات جديدتر مي باشد. در نتايج آخرين سرشماري 497 مهاجر خارجي در محله زندگي مي ­كنند، كه نتايج آن حاكي از تغييرات اجتماعي در اين محله مي­ باشد. پديده مهاجرت در اين بافت ­ها بويژه مهاجرت افراد بدون حس تعلق باعث نارسايي­ هايي در ساختار كالبدي محله شده است. نتايج نهايي تحليل سوات نشانگر اين است كه نقاط ضعف در محله با 3/11، بيشترين امتياز و نقاط تهديد با 2/93 با كمترين امتياز قرار دارند. رويكرد نهايي در اين تحقيق رويكرد رشد و شناخت مي­ باشد كه در نهايت با توجه به نوع استراتژي راهكارهايي جهت تجديد حيات در بافت اين محله ارائه شده است.

Today, the worn urban tissue as an important issue in most cities of Iran, has been considered by many urban planners. One of the practical solutions for favorable organizing spatial organization of this tissues is recognizing the present capabilities and potentials in order to optimizing the use and recognition of present problems which this urban tissue enters into urban space, and it disturbs regulation and spatial organization of a city and accelerate declining process of them.. This reveals the necessity of strategic planning in the tissues in order to achieving to sustainable development. This study according to historical background of Yazd assesses the potential and problems of worn neighborhood of Salman Farsi. The Main aim of this study is to understand the characteristics of the physical, economic, social and environmental of these areas, thatafter reviewing the current situation of the neighborhood, planning and organization of them was performed. The method of analysis in this research has been both qualitative and quantitative. Regarding the research identity, the method is analytical and descriptive.. Data collected using the library method. Analyzing of data was performed using SWOT model ARC GIS software. The results indicated that the local population between the years of 1375 to 1385 has declined from 6589 to 5998 with a growth rate 0.9-. This reduction of the population is due to the transferring of population to the newer neighborhoods. the latest results of census shows the number of foreign immigrants is about 497 in this neighborhood, Which the result is indicative of social change at this stage. In this tissuethe phenomenon of migration, particularly migration of people without a sense of belonging, caused to some physical and structural. The final results of SWOT analysis indicates that the weaknesses in the neighborhood with score of 3.11 is the highest and the lowest score is for threates by 2.93. Final approach in this study is a developmental and understanding approach, which proposed regarding to the strategies type, recommended regeneration strategies for revitalization of the neighborhood.