كليدواژه :
اعتياد , جهان در حال تغيير , انحراف اجتماعي , مسئله هويت , دهه هشتاد
چكيده فارسي :
جريان سيال اطلاعات، كالاها، خدمات و انسان‌ها، فراسوي مرزهاي ملي، شرايط متفاوتي براي زيست فردي، اجتماعي و فرهنگي انسان معاصر در همه ابعاد و سطوح فراهم كرده و هويت و مسئله‌ي معنا را در كانون برساخت پديده‌هاي اجتماعي مرتبط با وي قرار داده است. پژوهش حاضر با تمركز بر نقش فزاينده صنعت ارتباطات در حذف فاصله‌هاي جغرافيايي و تنوع و گسترش سازوكارهاي هويت‌يابي در گستره جهاني، بر آنست تا چنين تغييري را در رابطه با پديده اعتياد كه از ابتدا به‌عنوان آسيبي اجتماعي محصول نابساماني‌هاي زندگي شهري شناخته مي‌شده مورد بررسي قرار دهد. به اين منظور، مقاله حاضر با استفاده از روش تحليل محتوا، به مطالعه 42 مقاله علمي- پژوهشي منتخب مرتبط با اين موضوع در دهه هشتاد هجري شمسي و مقايسه آنها با طيف نظريه‌هاي مطرح در اين حوزه پژوهشي و همچنين گروه‌هاي اجتماعي هدف آن مي‌پردازد. نتايج حاكي از وجود شكافي ميان محور نظري پژوهش‌هاي انجام شده و بستر اجتماعي پديده اعتياد است. به بيان ديگر، در سنت پژوهشي دهه هشتاد، اعتياد همچنان فارغ از تغييرات زمينه‌اي و بافت اجتماعي ايران، متأثر از فرايندهاي جهاني‌شدن، فقط به‌عنوان نوعي انحراف اجتماعي مورد مطالعه قرار گرفته و ساير ابعاد آن در اين حوزه چندان تأملي را برنيانگيخته است. حال آنكه تغيير در سن، جنس، پايگاه طبقاتي و جغرافيايي مصرف‌كنندگان مواد مخدر و همچنين نوع و الگوي مصرف آنها، همه به تغييري در ماهيت اين پديده دلالت دارد.
چكيده لاتين :
Free flow of information, goods, services, and humans beyond national borders has provided different conditions for the personal, social, and cultural life of the contemporary human being in all levels and aspects. It has placed identity and meaning issue in the center of social phenomena’s construction related to him/her. Focusing on the increaser role of communication technologies in removing geographical borders as well as diversity and plurality of identity construction mechanisms in the world, the present study aimed to investigate such changes related to addiction which was formerly known as a social deviation resulting from urban troubles. Through content analysis, 42 selected articles related to addiction in Iran in 1380s were compared with different theoretical approaches in this research field and target social groups. The results indicate that there is a huge gap between the theoretical axis of these researches and the social context of the addiction issue. In other words, in most research conducted in 1380s, addiction was studied without attention to its social context and globalization processes in fact, it was only considered as a social deviation, and many of its aspects were neglected. It should be pointed out that changes in factors such as age, gender, social status, and geographical area of drug users as well as the type of drug and its use pattern would lead to significant changes in the nature of the addiction concept.
