كليدواژه :
تاثيرگذاري , سيد قطب , جهان اسلام , اسلام‌گرايان , جمال عبدالناصر
چكيده فارسي :
در دهه هاي اخير، جهان اسلام و تحولات آن از خبرسازترين بخشها در دنيا بوده است. در اين ميان، برخي شخصيتها از نقش و اهميت بالايي برخوردار بوده كه سيد قطب از جمله آنهاست؛ در واقع تاثيرگذاري وي، بيش از آنكه ناشي از شخصيت ممتاز يا سطح علمي بالاي او باشد، از عوامل ديگري نشأت ميگيرد. ناكارآمدي ادبيات اخوان‌المسلمين، فقدان ايدئولوژيك كارآمد در زمان وي، تجويز قيام عليه حاكم در عالم اهل سنت، شرايط تاريخي جامعه مصر، ارائه ايده نو در مورد حكومت و جامعه اسلامي و اعدام وي از جمله اين عوامل ميباشد؛ همچنين، وجود شخصيتي مانند جمال عبدالناصر و مجموعه مسائل مربوط به آن، همگي فضايي را ايجاد نمود كه مخاطبِ هيجانزده در جامعه مصر، راه حل مشكلات خود را در محقق كردن جامعه ايدهآلي ببيند كه سيد قطب ترسيم كرده بود؛ در نتيجه، تاثير گسترده سيد قطب بيش از آنكه از انديشه هاي ممتازي نشأت گرفته باشد، به سبب شرايط زماني خاص او و تقاضاي جامعه بوده و در همين راستا، كتابِ تاريخي «معالم في الطريق» كه با شور و حماسه و غيرت خاصي نوشته شده، به مرامنامه حركتهاي اسلامگرا در مصر تبديل گرديده و بعدها نيز، در حركتهاي اسلامي ديگر نقاط جهان اثرگذار بوده است. اين مقاله، پژوهشي است كه به درك علل تاثيرگذاري آثار سيدِ قطب بر جريانهاي سياسي اسلامگراي معاصر ميپردازد.
چكيده لاتين :
In the recent decades, Islamic world and the changes in it
have made most of the headlines among the other parts of
the world. In this situation, some of the figures play more
critical role and Sayed Qutb is one of those influential
figures. The reason why he has had such big impact is not
due to his outstanding characteristics or his high level of
knowledge, it’s rather because of some other factors.
Ineffectiveness of Muslim Brotherhood’s discourse,
absence of an effective ideology in his time, allowing to
revolt against the ruling system in the context of Sunni
world, contemporary historical situation of Egyptian
society, presenting new ideas regarding governing and
Islamic society, and his execution are among some of
those factors. I addition, presence of a figure called Jamal
Abdulnaser and issues related to him, all together created
an atmosphere to lead the excited Egyptian audience to
see the solutions of their problems in establishing the ideal
society demonstrated by Sayed Qutb.
In conclusion, the wide spread impact of Sayed Qutb is
due to the special contemporary situation and the demand
of society, rather than his outstanding thoughts. Hence,
the historical book of “Maalem Fitariq” which has been
written enthusiastically, has become the creed for Islamic
movements in the Egypt, and later has influenced other
Islamic movements in other parts of the world. The
present writing tries to analyze the reasons of his works’
impact on contemporary Islamist political movemen
