پديد آورندگان :
رضوي، منصور دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني تهران - گروه پزشكي اجتماعي , خالق نژادطبري، احمد دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني شهيد بهشتي - گروه جراحي كودكان , مرتضوي طباطبائي، رضا , رجبي، معصومه
كليدواژه :
شاخص هاي منابع انساني , طبقه بندي مشاغل علوم پزشكي , محاسبه ي هزينه هاي آموزش , برآورد نيروي انساني
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: تاسيس يك رشته در دانشگاه اگر مبتني بر نيازهاي حال و آينده جامعه نباشد ، نه تنها باري را از مشكلات انبوه جامعه بر نمي دارد ، بلكه موجب اتلاف هزينه ها وسرمايه هاي ملي ، وابستگي ، رواج مدرك گرايي ، رواج سودجويي هاي اقتصادي ، رواج خطاهاي تخصصي ، افزايش بيكاران تحصيل كرده در جامعه ، به هدر رفتن انرژي و سرخوردگي نيروهايي مي شود كه با اميد تعالي فردي و اجتماعي وارد عرصه هاي علمي گوناگون مي شوند تجربه نشان داده كه در بيشتر مواقع ملاك هاي درستي براي تاسيس يك رشته علمي در يك منطقه وجود ندارد و رقابت هاي منطقه اي نسبت به نياز هاي منطقي جامعه غلبه دارد.هدف از اين مطالعه ، تعيين حدود گسترش رشته هاي علوم پزشكي درمقاطع تحصيلات تكميلي دردانشگاه هاي علوم پزشكي كشوربوده است.
روش: از ميان بيش از 60 شاخص درون دادي ، فرايندي ، برون دادي و پيامدي ، تعدادي شاخص كه دستيابي به اطلاعات آن ها ميسر بود انتخاب شدند. شاخص هاي اصلي مورد بررسي عبارت بودند از : نمره هزينه دوره ها ، نمره هزينه محل، نسبت متقاضي ورود به رشته ها به ظرفيت پذيرش به تفكيك رشته ها، نمره بازدهي (نمره بعد خدمتي ، نمره بعد مديريتي ، نمره بعد انتقال دانش و نمره بعد توليدي)، تعداد كل محل هاي ممكن براي اشتغال و ميزان امكان اشتغال.روش اصلي در باره داده هايي كه به صورت عيني قابل دستيابي نبود ، استفاده از نظر خبرگان بود.
نتايج: در تعداد 28 رشته مقطع مشكل محدودسازي وجود ندارد ، رشته مقاطعي كه مورد نياز نيستند و بهتر است براي 5 سال متوقف شوند 20 مورد بوده اند (منظور ازتوقف ، پرهيز از صدور مجوز جديد ، كاهش ظرفيت ، پذيرش يك سال در ميان و يا تغيير تدريجي كاربري رشته است) ،رشته مقاطعي كه مي توان به يك تا 2 دانشگاه اجازه تاسيس داد 23 مورد ، تعداد رشته مقاطعي كه مي توان به تا 5 دانشگاه مجوز تاسيس داد 62 مورد و رشته هايي كه فقط بايد در مراكز نظامي گسترش يابند 2 مورد بودند ورشته هاي جديد و تازه تاسيس (در سال هاي 92 و 93) و يا رشته مقاطعي كه اطلاعات كاملي از آن ها در دست نبود 23 مورد بودند.
نتيجه گيري: گسترش رشته هاي آموزش پزشكي ، اكولوژي انساني ، انگل شناسي پزشكي ، حشره شناسي پزشكي و مبارزه با ناقلين ، سلامت سالمندي ، سلامت و رسانه ، سم شناسي ، علوم تغذيه در بحران و حوادث غير مترقبه ، مامايي ، فيزيولوژي ، فيزيولوژي ورزشي ، كتابداري و اطلاع رساني و مديريت خدمات بهداشتي در مقطع كارشناسي ارشد و رشته هاي اخلاق پزشكي ، بافت شناسي پزشكي ، تاريخ علوم پزشكي ، پزشكي مولكولي ، علوم تشريحي در مقاطع كارشناسي ارشد و دكتري تا سال 1399در كشور محدود شوند.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Offering a postgraduate degree not based on the present and future needs of the society, not only does not relieve any of existing innumerable problems, but may lead to loss of money and national wealth, dependency, craving for obtaining academic degrees, jobbery propagation, professional errors, unemployment of the university graduates, waste of energy and disappointment of those who undertake educational endeavor hoping for academic excellence. It seems not the objective criteria but rather regional rivalries have often been the main drive for offering postgraduate degrees. The main objective of this study has been to define the extent of developing postgraduate degrees of medical sciences throughout the country.
Methods and Procedure: Several of more than 60 input, procedural, output and outcome indicators with prospective data gathering the main of which being the course expenditure scale, local expenses scale, rate of the applicants to the capacity of each course, outcome (considering professional, managerial, knowledge-transferring and productive aspects) scale, the whole number of possible future full- or part-time positions or whether it is conceivable at all have been selected. Experts have mainly been consulted where data was not achievable.
Results: No limitation has been shown for 28 postgraduate degrees. Twenty postgraduate degrees are not required presently and their development may be limited (i.e. refusal of issuing new permit, reducing quota, every-other-year admissions or gradually getting on with other tasks). Twenty three postgraduate degrees may only be offered by one or two universities while 62 ones can be offered by up to 5 universities. Two of them should only be developed by the military authorities. Twenty three postgraduate degrees have been offered only recently (during 2013-2014) or no detailed data could be retrieved about them.
Conclusion: MScs in the Medical Education, Human Ecology, Medical Parasitology, Medical Entomology and Vector Control, Ageing health, Health and media, Toxicology, ّFood Sciences in Crisis and Disaster Midwifery, Physiology, Exercise Physiology, Medical Library and Information Science and Health Services Management as well as MScs and PhDs in Medical Ethics, Medical Histology, History of Medical Sciences, Molecular Medicine and Anatomical Sciences should not be developed up to 2020.
