مقايسه طرد اجتماعي، احساس پيوستگي و ادراك خطر در افراد وابسته به مواد، سيگار، قليان و عادي

Comparison Social Rejection, Sense of Coherence, and Risk Perception in the Groups of Substances Abusers, Smoker, Hookah, and Normal Individuals

هدف پژوهش حاضر مقايسه طرد اجتماعي، احساس پيوستگي و ادراك خطر در افراد وابسته به مواد، سيگار، قليان و عادي بود. روش پژوهش علي- مقايسه اي بود. جامعه آماري شامل كليه افراد وابسته به مواد، سيگار، قليان و افراد عادي ساكن شهر اردبيل در نيمه اول سال 1395 بودند. 120 نفر به روش نمونه گيري خوشه اي تصادفي چندمرحله اي انتخاب شدند كه به ازاي هر گروه 30 نفر در نظر گرفته شد. براي جمع آوري داده ها از پرسشنامه ي ارزيابي شناختي حوادث پرخطر، مقياس احساس پيوستگي و مقياس طرد اجتماعي همسالان استفاده شد. نتايج نشان داد كه در مقياس خطر استفاده از داروهاي محرك، رفتارهاي پرخاشگرانه، مي­بارگي، رفتارهاي پرخطر شغلي و تحصيل ميانگين گروه عادي از سه گروه سيگاري، قلياني و وابسته به مواد كمتر بود. اما در متغير قابل درك بودن و كنترل پذيري ميانگين گروه عادي از سه گروه سيگاري، قلياني و عادي بالاتر بود. در متغير توهين، ناديده گرفتن، تهمت و اتهام ميانگين گروه عادي از هر سه گروه سيگاري، قلياني و عادي كمتر بود. طرد اجتماعي، احساس پيوستگي و ادراك خطر از عواملي هستند كه در گرايش افراد به سمت مواد، سيگار و قليان نقش مؤثري ايفا مي­كنند. بنابراين ضروري است كه در برنامه هاي آموزشي، پيشگيري و درماني اعتياد بر اين ويژگي­هاي روانشناختي تأكيد گردد تا از اين رهگذر به غني سازي برنامه هاي پيشگيرانه و درماني كمك شود.

The aim of this study was the comparison between groups of substance abuser, smoker, hookah, and normal individuals based on social rejection, sense of coherence, and risk perception. This study was a causal-comparative method. The statistical population included substances abusers, smokers, hookahs, and normal individuals from Ardabil city. By using multi-stage cluster random sampling, 30 participants were assigned to each group. The cognitive assessment of high-risk events questionnaire, sense of coherence scale, and social peer rejection scale were used for collecting data. The results showed that the mean values for the danger of using drugs, aggressive behavior, alcohol drinking, job and academic risk behaviors were smaller for the normal individual group compare with other groups. However, the mean values for the scales of understandability and controllability were greater for the normal individual group compare with other groups. The results also showed that the mean values for the scales of insulting, ignoring, slander and accusations were smaller for the normal individual group in comparison with other groups. Social rejection, feeling of affinity, and risk perception play important roles to the tendency towards using drugs, cigarettes, and tobaccos. Therefore, it is necessary to consider and emphasize psychological characteristics in the education, prevention and treatment programs in order to enhance the treatment of addiction.