مقايسه‌ عوامل مؤثر بر درمان افراد وابسته به مواد داراي عود، بدون عود و تحت درمان نگهدارنده با متادون

Comparison of the Factors Affecting the Treatment of Substance-Dependent Individuals with Relapse, without Relapse, and under Methadone Maintenance Treatment

هدف از پژوهش حاضر مقايسه عوامل مؤثر بر درمان پايدار در افراد وابسته به مواد داراي عود، بدون عود و تحت درمان نگهدارنده بود. پژوهش حاضر يك مطالعه علّي-مقايسه‌اي بود. تعداد 150 نفر به‌ عنوان نمونه به شيوه در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش نامه شخصيتي سرشت و منش كلونينجر و پرسش نامه محقق ساخته عوامل خانوادگي، عاطفي (خلقي)، محيطي، شغلي-مالي بود. نتايج نشان داد كه بين سه گروه در رابطه با عوامل شغلي و مالي تفاوت معناداري وجود داشت، به طوري كه ميانگين نمرات عوامل شغلي-مالي در گروه درمان نگهدارنده با متادون بالاتر بود. همچنين سه گروه در رابطه با عامل شخصيتي آسيب پرهيزي و همكاري گروه با يكديگر متفاوت بودند، به صورتي كه ميانگين نمرات همكاري در گروه بدون عود نسبت به دو گروه ديگر بالاتر بود و ميانگين نمرات آسيب پرهيزي در گروه داراي عود در مقايسه با دو گروه ديگر بيشتر بود. بنابراين مي توان گفت كه حمايت‌هاي خانوادگي، پذيرش افراد وابسته به مواد به‌عنوان يك بيمار در خانواده، اعتمادكردن به آن ها و همچنين همكاري اعضا و مشاركت آن‌ها در برنامه­ درمان وابستگي به مواد مي‌تواند در پيشگيري از عود نقش مهمي داشته باشد. علاوه بر اين، با توجه به اينكه افراد داراي نمره آسيب پرهيزي بالا در معرض خطر بازگشت به مصرف مواد مي باشند، لذا شناسايي اين افراد و نظارت بيشتر بر عملكرد آن‌ها مي‌تواند بر درمان پايدارتر موثر باشد و درنتيجه ميزان آسيب‌هاي ناشي از وابستگي به مواد و عود در اين افراد كاهش يابد. عوامل شغلي نيز در درمان پايدار نقش مهي دارند. بنابراين مي توان گفت كه داشتن شغل و مهارت‌هاي شغلي نيز در پايداري درمان وابستگي به مواد نقش دارند. لذا بر لزوم ايجاد فرصت هاي شغلي براي پيشگيري از عود تاكيد مي شود.

The present study aimed to compare the factors affecting sustainable treatment of substance-dependent individuals with relapse, without relapse, and under methadone maintenance treatment. The present research was a causal-comparative study. A total of 150 people were selected as research sample using a convenient sampling method. The research instrument included Cloninger’s Temperament & Character Inventory (TCI) and a researcher-made questionnaire of family, emotional (mood), environmental, and occupational-financial factors. The results indicated that there was a significant difference between the three groups regarding occupational and financial factors, so that the mean scores on occupational-financial factors were higher in the methadone maintenance treatment group. Also, the three groups were different from each other regarding the personality factor of harm avoidance and cooperativeness, so that the mean scores on cooperativeness were higher in the group without relapse than the other two groups, and the mean scores on harm avoidance were higher in the group with relapse than in the other two groups. Therefore, it can be said that family support, the acceptance of substance-dependent individuals as a patient in the family, trust in them, as well as the collaboration of the members and their participation in the substance-dependent treatment program can play an important role in preventing relapse. In addition, given that individuals with high scores on harm avoidance are at risk of returning to substance use, identifying these individuals and further monitoring their performance can be effective on more sustainable treatment, and consequently, the rate of damage caused by substance dependence and relapse is reduced in these individuals. Occupational factors also play a critical role in sustainable treatment. Hence, it can be said that having an occupation and occupational skills also contribute to the sustainability of substance-dependence treatment. Therefore, the need to create occupational opportunities to prevent relapse is emphasized.