بازخوانى مفهوم مركز

مفهوم مركز از جمله مفاهيم بنيادينى است كه بسيارى از نظريه پردازان حوزة هنر و معمارى، براى بسط آراى خويش، بدان رجوع كرده و به شناخت ابعاد گوناگون آن پرداخته اند. در اين ميان، سه تن از انديشمندان اين حوزه، كريستيان نوربرگ شولتس، رودولف آرنهايم و كريستوفر الكساندر، هرچند از منظرهاى متفاوت به هنر و معمارى نظر افكنده اند، هر سه « مركز » را مبنا و اساس نظريه پردازى هاى خويش قرار داده اند. در اين نوشتار با رجوع به آراى نظريه پردازان مذكور، روشن مى گردد كه مفهوم مركز از جمله اساسى ترين مفاهيم مؤثر در ادراك انسان از هستى و پديده هاى آن قلمداد شده است. سپس با مداقه در آثار هريك، مى توان تلقى مشتركى را از جوهرة مفهوم مركز دريافت كرد. به اين منظور برخى از مهم ترين وجوه مركز، از ميان مطالعاتِ گستردة ايشان، بازخوانى و با تبيين ماهيت اين مفهوم، به وسعت دامنة معنايى آن اشاره مى شود. درنهايت، اين نتيجه حاصل مى شود كه، على رغم وجود تصورات مشتركى در خصوص مفهوم مركز ، فقدان نوعى دسته بندى مشخص همچنان اين واژة كليدى را با ابهاماتى روبه رو مى كند؛ بنا بر اين براى فهم عميق تر اين مفهوم بايد « مراتب معنايى » آن از خلال سخنان نظريه پردازان آشكار شود.