عروس مهاجر تثبيت هويت فرهنگي «خود» در سرزمين ميزبان از طريق فرايند ديگري سازي در منظومه خسرو و شيرين نظامي

Stabilizing One's Own Cultural Identity in the Host Country through the Process of Othering in Nezami Ganjavi's Khosrow and Shirin

در اين مقاله، داستان خسرو و شيرين نظامي با استفاده از فرضيه هاي مطالعات پسااستعماري و نشانه شناسي فرهنگي ارزيابي مي شود. حضور شيرين در جايگاه يك مهاجر زن در سرزمين مدائن و خواسته دوگانه فرهنگ ميزبان از او براي همانند ي با اين فرهنگ، رعايت تفاوت با آن از يك سو، و تعصب و تاكيد شيرين براي حفظ و اجراي رمزگان هاي فرهنگي سرزمين «خود» از سوي ديگر، وضعيت شيرين را دچار چالش هاي فراوان كرده بود. در اين مقاله ساز و كار فرهنگ مركز در سرزمين ميزبان، براي به حاشيه راندن شيرين، و فرايند «ديگري سازي» به مثابه راهكار مقاومتي شيرين براي حفظ هويت فرهنگي «خود» در سرزمين ميزبان بررسي مي شود و نقش جنسيت در موفقيت اين فرايند نشان داده مي شود. پژوهش در پايان به اين نتيجه مي رسد كه فرهنگ مركز در سرزمين ميزبان تلاش مي كند شيرين را در جايگاه يك «ديگري» خطرناك، كه قصد بر هم زدن نظم تثبيت شده فرهنگ غالب را دارد، به حاشيه براند. بنابراين، وضعيت شيرين در سرزمين ميزبان، زمينه را براي شكل گيري فرايند ديگري سازي از سوي او در ارتباط با افراد سرزمين ميزبان، به مثابه اقدامي مقاومتي و ضد هژمونيك، براي تثبيت هويت فرهنگي «خود» فراهم كرد. ديگري هاي شيرين در اين منظومه در دو دسته بزرگ «ديگري هاي دور» و «ديگري هاي نزديك» قرار مي گيرند. جالب اين كه «ديگري هاي جنسيتي» شيرين در سرزمين ميزبان، يعني مردان، در زير مجموعه «ديگري هاي نزديك»، و «خودي هاي جنسيتي» او، يعني زنان، در زير مجموعه «ديگري هاي دور» جاي مي گيرند و شيرين در برابر دو گروه راهكارهاي متفاوتي در پيش مي گيرد. منظومه خسرو و شيرين با اين خوانش مي تواند منعكس كنندهء صداي به حاشيه رانده شده اي باشد كه در مقابل صدا و فرهنگ غالب كشور ميزبان به دنبال خود مي گردد؛ صدايي كه در كشمكش عشق و هويت، با سربلندي، هويت فرهنگي خود را از زير دست و پاي فرهنگ مركز بيرون مي كشد و به آن اعتلا و شكوه مي بخشد.

In this article، the story of Khosrow and Shirin is evaluated using assumptions of postcolonial studies and cultural semiotics. Shirin''s presence in place of a female immigrant in Ctesiphon with its dual demand for allegiance with the host country''s culture on the one hand and Shirin''s emphasis on maintaining and codifying her home-country''s culture on the other hand، stucks her in a challenging situation. In this paper، the mechanisms of center culture in the host country، for marginalizing Shirin، and the process of “othering” as her resistance strategy to maintain the cultural identity of “herself” in the host country is analyzed and the role of gender in the success of this process is shown. The results show that the host country''s culture tries to marginalize Shirin as a dangerous «other» who seeks out to disrupt the established dominant culture order. Therefore her situation in the host country، sets the stage for the process of othering by her، as an act of resistance، considered as an anti-hegemonic act in order to stabilize her own cultural identity. Shirin''s “othering” are divided in to two categories of “distanct others: and close others”. Interestingly Shirin''s “gender others” or “men” in the host country''s land، are under the category of “close others” and “gender in-groups” or women are under the category of “distant others”. Thus she takes two different approaches towards each. By such reading Khosrow and Shirin can be a reflection of the marginalized voices which manage to survive in the dominant center culture.