كاربرد GIS در بررسي شدت روشنايي داخلي در محيط كار

Application of GIS to study illuminance in workplace

زمينه و هدف: روشنايي تأثير بسزايي در بهره‌وري و آمار حوادث و همچنين در سلامت جسمي و روحي افراد دارد. بنابراين، بررسي شدت روشنايي و تعيين ايستگاه‌هاي كار نيازمند اصلاح روشنايي، براي حفظ و ارتقا سلامت و ايمني كارگران ضروري است. اين مطالعه با هدف ارزيابي توزيع شدت روشنايي با استفاده فناوري GIS درسالن مونتاژ يكي از شركت‌هاي بزرگ استان زنجان انجام گرفت. روش بررسي: در اين مطالعه، بنابر روش شبكه اي، سطح سالن به ايستگاه‌هاي 3 × 3 متر تقسيم شد و در مركز هر ايستگاه فتوسل دستگاه نورسنج مدل testo 545 در ارتفاع 30 اينچ (76 سانتي‌متر) از كف زمين قرار گرفت و شدت روشنايي برپايه يكاي لوكس اندازه‌گيري شد. به منظور تعيين شدت روشنايي كلي، طبيعي و مصنوعي سه‌بار اندازه‌گيري انجام گرديد. سپس، با انتقال اطلاعات به‌دست‌آمده به نرم‌افزار ArcView كه مبتني بر فن‌آوري GIS است، ميزان شدت روشنايي و درصد پوشش سطح سالن و منحني ايزولوكس براي هر يك از ايستگاه‌ها مشخص گرديد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه ميزان شدت روشنايي سالن مونتاژ اين شركت داراي وضعيت مطلوب است. به طوري كه درصد نسبي پوشش استاندارد شدت روشنايي كلي، طبيعي و مصنوعي به ترتيب 99درصد، 5درصد و70درصد (استاندارد IES) است. بنابراين مي‌توان با اصلاحات كوچك در سيستم روشنايي مصنوعي اين نواقص را رفع نمود تا در تمام سالن كمينه روشنايي 200 لوكس باشد. نتيجه گيري: اين مطالعه، سودمندي فناوري GIS را براي تعيين نقاط دقيق نيازمند اصلاح روشنايي نشان داد. اين روش مي‌تواند نقاط اصلاحي را مشخص كرده و از صرف هزينه‌هاي بي‌مورد جلوگيري نمايد.

Background and aims: Work environment illumination affects on productivity, accidents, and workers' physical and mental health. Therefore, illumination evaluation and determine workstations which need light modification could be helpful to develop workers' health and safety. Methods: This study was performed in one of the biggest companies in Zanjan province to evaluate illumination depending on GIS. According to IES, the sensor of testo 545 lux was put in height of 30 inches (76 cm) from the floor of the shop. Then total, natural and artificial illuminations were measured in center of each station in lux. These data were entered into Arcview software as input data for analyzing. Thus the quantities of illumination and the area coverage percent and isolux curves for each of those stations were obtained. Results: The results showed that illumination in this shop is desirable. In which, the coverage of total, natural and artificial illumination were 99, 5 and 70 percent, respectively. Therefore, the artificial illumination will be improved by minor modification. Conclusion: This study showed the usefulness of application of GIS method in evaluating of workplace illumination. The method could be useful to determine the exact point in workplace which needs modifications and decreases costs.