بررسي كهن الگوي سايه در شاهنامه

A Study of Archetype of Shadow in Shahnameh

كهن الگوي سايه يكي از مهمترين موضوعات نظرية يونگ است. يونگ، سايه را جنبة منفي و حيواني شخصيّت و چكيدة صفات ناخوشايندي مي­داند كه با قوانين و قواعد زندگي خودآگاهانه مناسبتي ندارد و انسان مدام آنها را پنهان مي­كند. انسان براي رسيدن به كمال و تماميّتي كه يونگ آن را تفرّد مي­نامد، بايد سايه را بشناسد و بدون آنكه آن را سركوب نمايد، آن را كنترل كند. در اين پژوهش، كهن الگوي سايه در شاهنامه مورد بررسي قرار مي­گيرد و مصاديق بارز آن يعني ضحاك و ديو سپيد رمز شناسي مي­شود. همچنين به جنبه­هاي مثبت و منفي سايه و نقشي كه در ايجاد انرژي رواني دارد و به ابعاد فردي و اجتماعي اين كهن الگو پرداخته مي­شود. و به اين نتيجه مي­رسد كه اگرچه سايه جنبة تاريك و تيرة روان است امّا در بعد مثبت خود مي­تواند تقابل با خودآگاه قهرمان بپردازد و با تضاد و تقابل با آن منشا انرژي رواني و باعث تلاش قهرمان شود.

Archetype of Shadow is one of the most important subjects in Jung’s theory. In Jung’s view shadow is a negative and animalistic aspect of personality and isn’t in line with rules and customs of conscious life and Man always tries to hide it. While Man must know that shadow is an opportunity to individual and needs to make use of it without suppression. In this article archetype of shadow will be analyses in Shahnameh. The most important types of shadow (Zahhak and White demon) will be explained. Th e negative and positive aspects of shadow and its effects on the creation of psychic energy will be clarified. an‎d finally the collective and personal aspects of shadow will be analyzed.