بررسي ميزان پرتو پراكنده ايكس و دوز دريافتي كاركنان بخش آنژيوگرافي يك بيمارستان نظامي

Survey on scattered and received dose of X-ray radiation in a military hospital

زمينه و هدف: استفاده از اشعه X براي آزمايش هاي تشخيصي، يكي از مهمترين منابع پرتوگيري افراد جامعه و بويژه پرتوكاران بوده، لذا پايين نگه داشتن آلودگي محيط در پايين ترين سطح ممكن از لحاظ حفاظت در برابر پرتوگيري داخلي بسيار مهم است. هدف از اين مطالعه بررسي ميزان پرتو X پراكنده و دوز دريافتي توسط كاركنان در بخش آنژيوگرافي يك بيمارستان نظامي بود. روش و بررسي: اين مطالعه‌ توصيفي – مقطعي در يكي از بيمارستان هاي نظامي انجام گرفت. اندازه گيري ميزان پرتو x پراكنده توليد شده از حالت‌هاي مختلف آنژيوگرافي (پالسي با دوز بالا و فلوروسكوپي پيوسته)، در فواصل يك و دو متري و در بيرون از اتاق آنژيو گرافي با استفاده از دستگاه SmartION مدل 2100 S ساخت شركت Mini- Instruments Ltd از كشور انگلستان انجام گرديد. براي بدست آوردن ميزان دوز دريافتي توسط كاركنان از فيلم بج هاي آنها در يك دوره 2 ماهه، 1 ساله و 5 ساله استفاده شد. يافته ها: نتايج نشان داد كه مقدار پرتو پراكنده در فاصله‌ هاي يك و دو متري از منبع پرتو ايكس براي حالت پالسي(دوز بالا) به ترتيب μSVh-147 و μSVh-19/7 و براي فلوروسكوپي پيوسته μSVh-1 8/9 و μSVh-1 4 است. نتايج بدست آمده از فيلم بج كاركنان براي يك دوره يك و پنج ساله به ترتيب mSv08/8 و mSv 22/85 در سال به صورت ماكزيمم براي پزشكان، mSv 1/44 و mSv 2/12 در سال براي راديولوژيست ها و mSv 1 و mSv 2/55 در سال براي پرستار ها بدست آمد. دريافت دوز توسط همه كاركنان كمتر از حدود مجاز ( برابر mSv 20 در سال) مي باشد. نتيجه‌گيري: حالت هاي مختلف آنژيو گرافي، تجربه و تخصص پزشك و ساير پارامترها مي تواند فاكتورهاي مهمي در ميزان دوز دريافتي توسط كاركنان باشند. از اين رو آموزش كاركنان، بهينه سازي عمل حفاظت در برابر تشعشع و پايش دوز كاركنان مي تواند دز دريافتي سالانه آنها را زير حد مجاز نگه دارد.

Background and aims: Using X-ray for diagnostic test is one of the most important exposures to radiation sources for general population and in particular for radiation workers. Therefore, holding down the pollution at the lowest possible level is very important for protection against the internal exposure. The objective of this study is to survey the scattered X-ray rate and received dose by staff of angiography department in a military hospital. Methods: Present cross – sectional study was conducted in a military hospital. The scattered xray produced from different angiography modes (pulse high-dose and continuous fluoroscopy) was measured in one and two meters distance of angiography set and in outside of the angiography room by using SmartION Model 2100 S. The staff received dose in 2 months, 1 year and 5 years periods, was obtained through staffs film badge results. Results: The results showed the scattered X-ray rate in one and two meters distance from patient table for pulse mode fluoroscopy was 47 and 7.9 μSVh-1 and for continuous fluoroscopy was 8.9 and 4 μSVh-1 respectively. The obtained results from the personnel film badge for a period of one and five years were respectively 8.08 and 22,85 mSV per year for physician's staff, 1,44 and 2,12 mSv per year for radiologists staff and 1 and 2.55mSv per year for nurses, respectively. The dose received by all employees was less than the permissible limits (20 mSv per year). Conclusion: The various modes of angiography, experience and expertise of the physicians and other factors can play an important role in received effective dose by staff. The staff training, optimized radiation protection practice and staff dose monitoring can be kept well below the annual received dose limit.