پديد آورندگان :
شاكري، طاهره دانشگاه علوم پزشكي مازندران - دانشكدۀ پيراپزشكي، ساري، ايران , يوسف پور، محمد دانشگاه علوم پزشكي مازندران - دانشكدۀ پزشكي - گروه طب سنتي، ساري، ايران , آزادبخت، محمد دانشگاه علوم پزشكي مازندران - دانشكدۀ داروسازي - گروه فارماكوگنوزي و بيوتكنولوژي، ساري، ايران
كليدواژه :
بررسي تطبيقي , طب سنتي , خواص خاكشي , نرم كننده
چكيده فارسي :
مقدمه: باتوجه به مصرف زياد خاكشي در ايران، هدف از اين تحقيق، بررسي تطبيقي خواص خاكشي از منظر دانشمندان طبّ سنّتي با پژوهشهاي پزشكي معاصر است.
مواد و روش‌ها: اين پژوهش به‌روش پيمايشي و به‌صورت كتابخانه‌اي انجام شد. براي بررسي خواص خاكشي از ديدگاه طبّ سنّتي ايران، از تك‌نگار مربوط به خاكشي در قسمت مفردات كتاب‌هاي مرجع طبّ سنّتي ايران همچون قانون ابن‌سينا، الحاوي رازي، مخزن‌الادويه عقيلي خراساني، الصيدنه في‌الطّب، تحفه‌المؤمنين، اختيارات بديعي، الابنيه عن حقايق‌الادويه، خلاصه الحكمه و قرابادين كبير استفاده شد. همچنين براي دسترسي به يافتههاي نو در مورد اجزاي شيميايي، خواص و عوارض خاكشي در طبّ رايج، كليدواژۀ Descurainia sphia در پايگاههاي دادهاي اينترنتي مانند Google scholar، Pubmed و Sciencedirect جست‌وجو شد و از برخي يافتههاي موجود در اين پايگاه‌ها، بهعنوان نمونههايي از شواهد علمي جديد در اين زمينه، استفاده شد.
يافته‌ها: برخي از خواص درماني گياه خاكشي كه در اين مطالعۀ تطبيقي موردِتوجه قرار گرفت و در منابع جديد نيز تأييد شد عبارت است از: نرم‌كننده، تقويت‌كنندۀ قلب، ضدِانگل، مُليّن، ضدعفوني‌كننده، مفيد براي ناراحتي‌هاي روده مثل اسهال يا يبوست و هموروئيد، مقوّي معده و هاضمه، ضدِالتهاب، ضدِتب، ضدِدرد و تسهيل‌كنندۀ زايمان.
نتيجه‌گيري: در پژوهشهاي پزشكي گذشته و دورۀ معاصر، بسياري از كاربردهاي درماني خاكشي مثل نرم‌كنندگي تأييد شده است؛ لذا آموزش و اطلاع‌رساني در خصوص موارد مصرف تأييدشدۀ خاكشي براي جامعۀ پزشكي و عموم مردم ضروري است
چكيده لاتين :
Introduction: Due to the prevalent usage of flixweed among people, the aim of this research was a comparative study on the properties of flixweed from the perspective of traditional and modern medicine scientists.
Methods: This study was carried out by the use of traditional medicine reference books such as Al-Qanon, Al-Hawi, Makhzanol Aladvyh, Alsydnh fi Tibb. The key words for traditional medicine were “Khobbeh”, Khakshi and Khakshir. Also, the key words of flixweed, Descurainia sophia, Sisymbrium irio and Sisymbrium sophia were used in databases such as scopus, pubmed, medline, google scholar.
Results: The most medicinal properties of flixweed are: emollient, cardiotonic, anti-parasitic, laxative, antiseptic, anti-inflammatory, antipyretic, analgesic, facilitating the delivery and use for intestinal disorders such as diarrhea or constipation and hemorrhoids, stomach tonic and digestive.
Conclusion: Modern medical researchers were confirmed many therapeutic applications of flixweed.
