تحليل تناظر حوادث شغلي رخ داده در ميان كارگران بيمه شده سازمان تامين اجتماعي در يك دوره زماني ده ساله

Correspondence analysis of occupational accidents occurred among insured workers Social Security for a period of ten years

زمينه و هدف: روش تحليل تناظر و تهيه الگوي حوادث و مخاطرات شغلي قادر به پيش گويي‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و پيش بيني‌ حوادث و اولويت بندي ريسك‌ها و آسيب‌ها به صورت خودكار مي‌باشد. اين روش براي هر شركتي ، صرف نظر از اندازه آن قابل اجرا مي باشد. هدف اين مطالعه ارائه اولين الگوي حوادث و مخاطرات شغلي به عنوان اولين قدم براي تشخيص و پيش بيني حوادث در ميان نيروهاي كار مي باشد. روش بررسي: ابتدا گزارش هاي حوادث شغلي ثبت شده در سازمان تامين اجتماعي در يك دوره زماني ده ساله از ابتداي سال 1384 تا پايان سال 1393 (300,222 حادثه) جمع آوري شده و نوع ريسك و آسيب مربوط به هر يك از حوادث براساس معيارهاي سازمان بين المللي كار مشخص ‌گرديد. در مرحله بعد ميانگين ساليانه حوادث شغلي در يك جدول پيشايندي شامل ريسك (R) به صورت رديف و آسيب (A) به صورت ستون خلاصه‌گرديد، كه اصطلاحا آن را ماتريس ريسك-آسيب مي‌نامند. تحليل تناظر به عنوان مناسب‌ترين روش براي بهينه سازي توابع ماتريس ريسك-آسيب انتخاب شده و انجام ‌گرديد. لازم به ذكر است كه براي تجزيه و تحليل داده ها از نرم افزار آماري STATISTICA و از آزمون correspondence analysis استفاده شد. يافته ها: گروه ريسك-آسيب بدست آمده (اولين الگوي حوادث و مخاطرات شغلي) شامل شش ريسك و هفت آسيب مي باشد كه اين الگوي بدست آمده از دو بعد تشكيل شده است: بعد1 ، با مقدار ويژه برابر با 0/562 و بعد2، با مقدار ويژه برابر با 0/419 مي باشد كه در مجموع تشكيل دهنده 78/6 % از كل واريانس هاست. بيشترين وابستگي بين متغيرهاي تماس با مواد داغ ( R11) با سوختگي (A12) حوادث ناشي از مواد سوزنده و خورنده (R12) با ساير آسيبها (A18) و آسيب هاي چندگانه (A17) تماس با مواد شيميايي (R14) و حوادث ناشي از مواد سمي R15)) با گاز گرفتگي (A14 ) تماس با تجهيزات الكتريكي R13)) و انفجار و آتش سوزي (R17) با خفگي (A16) و مسموميت A13)) مي باشد و خطرات زيست محيطي(A15) كمترين وابستگي را با ساير متغيرها دارد. به طور كلي متغيرهاي ذكر شده وابستگي كمتري نسبت به 23 متغير ديگر دارند. نتيجه گيري: گروه ريسك-آسيب بدست آمده شامل همه متغيرهاي ريسك و آسيب مربوط به فناورهاي اخير (بعد از انقلاب صنعتي) و مربوط به توسعه تكنيكي و علمي مي‌باشد. لذا در اين گروه حوادث شغلي به صورت ريسك هاي مربوط به محيط كار و آسيب هاي ناشي از محيط زيست شناسايي مي شوند. اين مطالعه به عنوان اولين قدم براي پيش بيني حوادث و مخاطرات شغلي و اولويت بندي ريسك ها و آسيب هاست و ميتوان با بهره گيري از اين نتايج در مراحل بعد به طور كامل به اين اهداف رسيد.

Background and aims: Correspondence analysis method and preparation of accident and occupational hazards pattern enables forecasting and predicting accidents and prioritizations of risks and injuries to be obtained automatically. The procedure for any company, regardless of its size is applicable. This study presents the first model accidents and occupational hazards as a first step to identify and predict accident in the workforces. Method: Initially wecollected reports of occupational accidents registered in the Social Security for a period of ten years (2005 – 2015) (222,300 accidents) and the type of risk and injury related to any of the accidents were codified following the criteria of the International Labor Organization. In the next step, the average annual occupational accidents summarized in a contingency table, include of risk (R) as row and injury (A) as column, it called risk-injury matrix. Correspondence analysis was selected as the suitable method for optimizing the risk-injury matrix functions. Thus, we were used statistical software STATISTICA and correspondence analysis test for data analysis. Results: The obtained risk-injury group (the first pattern accidents and occupational hazards) include of six risks and seven injuries that the obtained pattern is composed of two dimensions: dimention1, with eigenvalue 𝜆1=0/562, dimention2, eigenvalue𝜆2 =0/419% is 78/6% of the total variance. The greatest affinities are contact with hot material (R11) with burn (A12); Accidents caused by burning and corrosive materials (R12) with other injuries (A18) and multiple injuries (A17); Contact with chemicals (R14) and accidents caused by toxic substances (R15) with gas shock (A14); Contact with electrical equipment (R13), explosions and fires (R17) with suffocation (A16) and poisoning (A13) and environmental hazards (A15) is the least affinity with other variables. Overall, mentioned variables have less affinity than other 23 variables. Conclusion: This obtained risk-injury group includes all the of risk and injury variables related to the appearance of historically recent technological problems, the industrial revolution and scientific and technical development. In this group the Industrial accidents are identified in this group as risks associated with the work environment, and injuries being caused by the environment. This study is the first step to anticipate accidents and occupational hazards and prioritize risks and injuries and we can use these results fully to the goals came in the later stages.