تأثير تنش كم آبي و الگوهاي كشت مخلوط جايگزيني سويا با ارزن معمولي بر جمعيت و تنوع گونهاي علف هاي هرز

Effect of water stress and replacement intercropping patterns of soybean and millet on population and species diversity of weeds

چكيده آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بوعلي سينا در سال زراعي 1393، به صورت كرت هاي خردشده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. عامل اصلي تنش كم آبي در سه سطح (آبياري پس از 90، 90 و 120 ميلي متر تبخير آب از تشتك تبخير و عامل فرعي الگوي كشت مخلوط جايگزيني در پنج سطح (25 درصد ارزن+ 75 درصد سويا ( 75S 25M ، 50 درصد ارزن+ 50 درصد سويا ( 50S : 50M )، (75 درصد ارزن+ 25 درصد سويا ( 25S : 75M ) و تك كشتي سويا و ارزن) بودند. نتايج نشان داد كه الگوهاي كاشت 50S : 50M و 25S : 75M در كاهش تراكم و تنوع علفهاي هرز موفق تر از تك كشتي سويا بودند. بيشترين تراكم بوته (27 بوته در متر مربع)، شاخص تنوع شانون- وينر ( 1 /46) و شاخص غناي مارگالف ( 1 / 29) در تك گشتي سويا مشاهده شد. تنش ملايم كم آبي تأثيري بر تراكم و شاخص هاي تنوع علف هاي هرز نداشت در صورتي كه تنش شديد كم آبي، ( آبياري پس از 120 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير) تراكم بوته علف هاي هرز، شاخص تنوع شانون- وينر و شاخص غناي گونه اي را نسبت به تيمار عدم تنش، به ترتيب 68 / 71، 68 / 36 و 38 / 80 درصد كاهش داد. بيشترين شاخص غالبيت سيمپسون (61/.) در تيمار تنش شديد كم آبي به دست آمد.

Afield experiment was conducted in 2014 at the Research Station of Agricultural Faculty, Bu-Ali University to evaluate the effect of water stress and replacement itercropping patterns of soybeen and millet on weed population and species diversity. A split plot design with three replication was used for the experiment. Main plots consisted of three levels of water stress. The subplots consisted of five levels of replacement intercropping as soybean monoculture, millet monoculture, 75% soybean + 25% millet, 50% soybean + 50% millet, and 25% soybean + 75% millet. The results showed that the intercropping patterns of 50S:50M and 25S:75M were successful in reducing weed plant density and diversity in comparison with soybean monoculture. The highest plant density (27 plant Square meters), shannon- wiener diversity index (1.46) and margalef index (1.29) were obtained in soybean monoculture. Moderate water stress has no effect on plant density and diversity indices of weeds. Severe water stress (Irrigation after 120 mm evaporation from pan), reduced plant density, Shannon- Wiener index and species richness of weeds compared to non-water stress,about 68.71, 48.36 and 38.80 percent, respectively. The highest Simpson dominance index (0.61) was obtained in severe stress.