ارتباط مدت زمان خواب با كيفيت زندگي: يك مطالعه مقطعي در نمونه بزرگ از كاركنان كارخانه ذوب آهن اصفهان در سال 1394

The association between sleep duration and quality of life: A crosssectional study in a large sample of Isfahan steal company's employees

زمينه و هدف: بررسي كيفيت زندگي و عوامل مرتبط با آن باعث به‌ وجود آمدن يك ديدگاه كلي از وضعيت سلامت و ارائه راهكارهاي مربوط به سياست‌گزاري و برنامه‌ريزي‌هاي بهداشتي مي‌شود. تحقيق حاضر با هدف بررسي ارتباط مدت زمان خواب و كيفيت زندگي، با كنترل اثر مجموعه مهمي از متغيرهاي دموگرافيك، سبك زندگي و شغلي در جمعيت كاركنان كارخانه ذوب آهن اصفهان انجام شده‌است. روش‌ بررسي: در يك مطالعه مقطعي در سال 1394 تعداد 3063 نفر از كاركنان ذوب‌آهن اصفهان به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي تصادفي چندمرحله‌اي انتخاب و مورد بررسي قرار گرفتند. پرسش‌نامه‌هاي كيفيت زندگي ( EQ-5D )، استرس شغلي، فعاليت فيزيكي (IPAQ) و اطلاعات جمعيت شناختي مورد استفاده قرار گرفتند. تحليل داده‌ها با استفاده از مدل رگرسيون كلاس پنهان در نرم‌افزار Mplus7 صورت گرفت. يافته‌ها: ميانگين (انحراف معيار) سن و مدت زمان خواب شركت‌كنندگان به ترتيب، (7/31) 36/74 سال و (1/17)7/11 ساعت و 91/5 درصد مرد مي‌باشند. افراد مورد بررسي از نظر كيفيت زندگي به دو دسته كيفيت زندگي بالا (79/7 درصد) و كيفيت زندگي پايين (20/3 درصد) كلاس‌بندي شدند. در اين پژوهش با افزايش مدت زمان خواب، كيفيت زندگي نيز افزايش مي‌يابد؛ به‌گونه‌اي كه نسبت بخت (فاصله اطمينان95% نسبت بخت) براي مدت زمان خواب، (1/3 – 1/12) 1/2 مي‌باشد. بعد از تعديل مجموعه مهمي از متغيرهاي مخدوش‌گر باز هم رابطه مثبت و معني‌داري بين مدت زمان خواب با كيفيت زندگي بالا مشاهده شد كه نسبت بخت (فاصله اطمينان95% نسبت بخت)، (1/3 – 1/1) 1/2 گزارش شده‌است بدين صورت كه به‌ازاء يك ساعت افزايش در مدت‌زمان خواب شانس عضويت در كلاس كيفيت زندگي بالا 20 درصد افزايش يافت. نتيجه‌گيري: با بهبود سبك زندگي، كيفيت زندگي و ميزان رضايت از زندگي افزايش مي‌يابد؛ بنابراين شناسايي نحوه اثرگذاري عوامل مرتبط با كيفيت زندگي در چنين جمعيت خاصي باعث مي‌شود كه از طريق تمركز مداخله‌ها و توصيه‌هاي بهداشتي به‌صورت خاص در حوزه عوامل يادشده، برنامه‌ها به‌صورت درست جهت‌دهي شوند تا شرايط استرس‌زا براي اين افراد تعديل و درنتيجه كيفيت زندگي و بهره‌وري افزايش يابد.

Background and aims: Investigating the quality of life and its determinants provides a general prospective about the health status and contributes in health planning. The present study aimed at investigating the relationship between sleep duration and quality of life, adjusting for the impacts of important confounders, in Isfahan steal company's employees. Methods: In a cross-sectional study in 2016, 3063 people of Isfahan steal company's employees were selected through multistage cluster sampling and investigated. Required Information were obtained by EQ-5D questionnaire for evaluating quality of life, IPAQ Questionnaire for evaluating physical activity examination, job stress Questionnaire for evaluating job stress and demographic characteristics of study participants. Latent class regression (LCR) with Mplus7 software was used for data analysis. Results: Mean (SD) age (year) and sleep duration (hour) of participants were 36.74 (7.31) and 7.11 (1.17) respectively, and 91.5% were male. In terms of quality of life, results of fitting LCR with 2 classes indicated that 79.7% and remaining were being in high and low quality of life classes, respectively. A direct significant association was found between sleep duration and quality of life. In crude model, odds ratio (OR): 1.2 (95% CI for OR: 1.12-1.3). After adjusting for potential confounding variables the observed association was remained statistically significant, OR: 1.2 (95% CI for OR: 1.1–1.3), indicating an hour increase in sleep duration, increase 20% odds of beings in high quality of life class. Conclusion: Our study provides pertinent and valuable information about measuring QoL of industrial employees in a developing country. In addition, findings of our study showed that there is a direct significant association between sleep duration and quality of life, thus through improving the lifestyle, quality of life and life satisfaction would be increase; so identifying the impact of factors related to quality of life in such specific community leads to focusing the interventions and health advices on the mentioned factors, resulting the modifying of stressful situations and improving quality of life and finely increasing the efficiency.