تأثير مصرف خوراكي مورفين بر تكوين لوله عصبي در جنين موش‌هاي صحرايي حامله

سابقه و هدف: مطالعات قبلي نشان دادند كه تجويز مورفين مي‌تواند به بروز ناهنجاري‌هاي رفتاري در انسان و مدل‌هاي حيواني منجر شود. اين پژوهش به بررسي اثر مصرف مورفين توسط مادر بر تكوين جنيني لوله عصبي درموش‌هاي صحرايي پرداخته است. مواد و روش‌ها: بدين منظور، موش‌هاي صحرايي از نژاد ويستار با محدوده وزني 300-250 گرم استفاده شدند. گروه‌هاي آزمايشي پس از باروري، مورفين را با دوزهاي mg/ml01/0، 05/0و 1/0 در آب آشاميدني دريافت كردند. گروه كنترل فقط آب شير را دريافت نمودند، 9 روز و 12 ساعت پس از بارداري، موش‌هاي آبستن با استفاده از كلروفرم بي‌هوش شده و جنين‌ها به همراه رحم طي عمل جراحي از بدن حيوان ماده خارج گرديدند، وزن جنين‌ها با ترازوي ديجيتالي و طول سري- دمي آن‌ها به عـنوان معـياري از طول جنين با كوليس ورنيه اندازه‌گيري شد. سپس جنين‌ها مراحـل پردازش بافتي را طي كرده و پس از برش‌گيري و رنگ‌آميزي به روش هماتوكسيلين- ائوزين، از نظر رشد لوله عصبي مورد بررسي ميكروسكوپي قرارگرفتند. براي تعيين تفاوت بافت لوله عصبي در دوزهاي مختلف از نرم افزار موتيك استفاده شد. يافته‌ها: كاهش طول سري- دمي وكاهش وزن جنين‌هايي كه مورفين را با دوز mg/ml01/0 دريافت كرده بودند نسبت به گروه كنترل، معني‌دار بود لوله عصبي در گروه كنترل مشاهده شد. دوزهاي mg/ml 1/0 و 05/0 تشكيل لوله عصبي را تا حد ناودان عصبي به تأخير انداختند و دوز mg/ml 01/0 علاوه بر تأخير در تشكيل لوله عصبي تا حد ناودان عصبي، موجب كاهش تراكم سلول در لايه اكتودرم عصبي گرديد. نتيجه‌گيري: از اين مشاهدات نتيجه‌گيري مي‌شود كه مصرف مورفين در دوران بارداري باعث بروز نقايصي درتكوين لوله عصبي جنين مي‌گردد و اين اثر در دوز mg/ml 01/0 مورفين شديدتر است.