عوامل اجتماعي فرهنگي مؤثر بر نگرش به فساد در ميان شهروندان كرماني

A Study on Socio-Cultural Factors Affecting Attitude towards Corruption among Residents of Kerman

پرسش از چرايي فساد از قديمي ترين پرسشهاي پيش روي انسان است كه در عصر حاضر نه تنها رنگ كهنگي به خود نگرفته بلكه به يكي از اساسيترين چالش ها و پرسش ها بدل گشته است. مشكل اين پرسش از آنجا آغاز ميشود كه آنچه در كانون توجه برداشتهاي تجربي صورت گرفته از فساد قرار دارد، پرداختن به فساد اداري و پيامدهاي آن است. اين نوشتار ضمن تأكيد بر چنين تحقيقاتي، حلقه مفقودة آنها را عوامل اجتماعي فرهنگي مؤثر بر نگرش به فساد دانسته و با مبنا قراردادن ديدگاه انتخاب عقلاني، نظرية دوراهي اجتماعي و نظرية بازي و برساختن مفاهيم ترجيحات ايثارگرانه، ترجيحات طفيل گرايانه، ارزشهاي ترقي فردي، كاهش قبح فساد، دينداري و عقلانيت ابزاري با روش پيمايش و تكنيك نمونه گيري خوش هاي چندمرحله اي، آنها را در ميان چهارصد نفر از شهروندان كرماني به محك آزمون نهاده است. يافته ها حكايت از آن د ارد كه به استثناي متغير ارزشهاي ترقي فردي و دينداري، تمامي متغيرها معنادارند. هرچند كه ميزان و جهت تأثيرگذاريشان متفاوت است. همچنين ضريب رگرسيون دلالت بر سهم بيشتر متغيرهاي كاهش قبح فساد، ترجيحات طفيل گرايانه و عقلانيت ابزاري در تغييرات نگرش شهروندان به فساد داشته اند؛ به گونه اي كه به استثناي ارزشهاي ترقي فردي و دينداري، متغيرهاي ترجيح ايثارگري، ترجيح طفيلي گري، كاهش قبح فساد و عقلانيت ابزاري رابطة معناداري با نگرش به فساد برقرار نمودند.

Curiosity about corruption is among the oldest questions that have preoccupied the human mind that has, in recent years, not only remained fresh but also has become even more important and essential. What is problematic is the fact that field works that have been carried out concerning this issue have often addressed organizational corruption and its consequences. In the present article, acknowledging the results of those studies, the focus is on social and cultural factors that influence the attitudes of people concerning corruption. Utilizing the rational choice theory, social dilemma theory, and game theory, concepts such as altruistic preference, freeriding preference, value of personal advancement, declining of corruption notoriety, religiosity, and instrumental rationality were constructed. Research method was survey and 400 individuals were selected as the sample, using a multiple cluster sampling technique. The results showed that except for the value of personal advancement and religiosity, other independent variables were significantly associated with dependent variable, even though the level and direction of the associations were not the same. Results of regression analysis indicated that variables such as freeriding preference, declining of corruption notoriety, and instrumental rationality were more influential in the development of attitudes towards corruption