تحليل اثرات كالبدي گسترش خانه هاي دوم بر روستاها، مطالعه موردي: دهستان شيركوه، استان يزد

Analysis of the Physical Effects of Constructing Second Homes on Tourism in Rural Area: A Case Study of Shirkooh District, Yazd Province

احداث خانه هاي دوم، پديده ي جديدي نيست. در سال هاي اخير ساكنين شهرهاي بزرگ و مادر شهرهاي ايران، نواحي كوهستاني اطراف شهرها و يا نواحي ساحلي را براي گذران اوقات فراغت و ساخت خانه هاي ويلايي انتخاب نموده اند. استان يزد به دليل موقعيت جغرافيايي خاص خود، از نظر جاذبه هاي طبيعي گردشگري داراي محدوديت است؛ اما دامنه هاي شيركوه و روستاهاي آن موقعيت مناسبي را براي جذب گردشگران و ايجاد خانه هاي دوم فراهم نموده است. خانه هاي دوم در اين نواحي بعد از انقلاب و بويژه با رواج استفاده از اتومبيل شخصي افزايش يافته است. اوج اين پديده مربوط به دهه ي 80 به بعد مي باشد. مهم ترين عامل در جذب گردشگران به اين ناحيه، اختلاف دما با شهرهاي اطراف و مسافت نسبتا نزديك آن است. احداث و گسترش خانه هاي دوم داراي اثرات مختلف اقتصادي، اجتماعي- فرهنگي، زيست محيطي و كالبدي است. هدف اين مقاله، بررسي پيامدهاي كالبدي گسترش خانه هاي دوم در نواحي روستايي دهستان شيركوه با استفاده از روش توصيفي- تحليلي و بكارگيري مطالعات كتابخانه اي و ميداني (پرسشنامه) مي باشد. نتايج نشان مي دهد كه خانه هاي دوم باعث بهبود وضعيت راه ها و گسترش فيزيكي روستاها و از سوي ديگر تخريب و كاهش سطح باغات و زمين هاي كشاورزي شده است.

Construction of second homes is not a new phenomenon. In recent years, Iranian citizen and metropolitan residents have selected mountainous areas around cities and coastal areas for leisure and villa construction. Yazd province, due to its geographical location, suffers from a limitation of natural tourist attractions, but the slopes and villages of Shirkooh are in a good position to attract tourists and to provide second homes for city folks. Second homes in these areas, particularly after the widespread use of private cars, have increased to the peak from the 80s onwards. The most important factors in attracting tourists to these areas are the temperature difference between them and the surrounding towns and cities as well as relatively close distances to drive. Construction and expansion of second homes have had various economic, social, cultural, and physical environment effects. The purpose of this paper is to investigate the physical consequences of constructing second homes in rural areas of Shirkooh using a descriptive- analytical method, library work, and survey studies (questionnaires). The results show that second homes have caused the improvement of road quality and the physical development of villages; however, they have led to the destruction and loss of agricultural lands and orchards.