شناسايي و رتبه بندي شاخص هاي تمايز ميان مشاغل سياسي و اداري

Identifying and Prioritizing the indicators for distinguishing between political and administrative jobs

سياست‌زدگي نظام اداري در زمره مباحثي است كه رفع آن همواره مورد نظر اصلاح‌گران بخش عمومي بوده است. هدف اصلي اين مقاله، مشخص كردن شاخص‌هايي به منظور تمايز ميان مشاغل اداري از مشاغل سياسي به عنوان راه‌كاري براي مقابله با سياست‌زدگي نظام اداري است كه در قانون مديريت خدمات كشوري نيز به آن اشاره شده است(ماده 54 و 71). منظور از مشاغل اداري، مشاغلي است كه لازم است تابع كارراهه باشند و تغيير آنها با تغيير در قوه مجريه جايز نيست و مشاغل سياسي، مشاغلي هستند كه رييس جمهور، حق تغيير در آنها را دارد. اين مقاله، تعيين معيارهايي براي تمايز ميان اين دو نوع از مشاغل را مد نظر قرار داده است. بر اين اساس، ابتدا شاخص‌هايي براي تمايز ميان اين دو نوع از مشاغل در بخش عمومي به كمك مصاحبه با خبرگان استخراج شدند و سپس اين شاخص‌ها به شكل پرسشنامه در اختيار خبرگان قرار گرفتند و بر اساس ديدگاه‌هاي آنها براي مشاغل اداري و سياسي رتبه‌بندي شدند. نتايج اين پژوهش، نشانگر اين است كه نياز به چانه‌زني و لابي‌گري سياسي، نياز به لحاظ كردن ارزش‌هاي ديني و ملي، و ضرورت پاسخگويي سياسي، سه شاخص اول براي مشاغل سياسي و ضرورت پاسخگويي حرفه‌اي شغل، تخصصي بودن فعاليت شغل و ضرورت پاسخگويي قانوني شغل، سه شاخص اول براي مشاغل اداري هستند.

Reducing the politicization of administrative system has been considered as an important goal of the reforms of administrative systems. The main purpose of this article is identifying the indicators for distinction between political and administrative jobs as a solution for politicization of administrative system of Iran that recognized by State Service Management Act. Administrative jobs are those which should change based on career and changing them based on the results of presidential election is wrong but political jobs are those that president can change their employees after presidential election. Identifying the measures for distinguishing these jobs is the purpose of this article. In this regard, at first, the indicators for distinguishing these jobs are identified based on experts viewpoints then these indicators have been set in the form of questionnaire and prioritizing for political and administrative jobs. The results show that need for: bargaining and political lobbying, considering religious and national values, and necessity of political accountability are the first three indicators for political jobs. Necessity of occupational accountability, specialization of job tasks and necessity of legal accountability are the first three indicators for administrative jobs.