استفاده از تكنيك AHP در محيط GIS براي مكان‌يابي ايستگاه هاي آتش‌نشاني (مطالعه موردي: شهر سمنان)

Using AHP techniques in GIS for fire station site selection: A case study of Semnan

هدف اصلي مكان‌يابي خدمات شهري، جلوگيري از اتلاف هزينه‌ها از يك سو و اطمينان از كارآيي خدمات شهري در تقابل با كل سيستم شهر از سوي ديگر است. از خدمات عمومي مهم در شهرها، خدمات امدادرساني آتش‌نشاني است. آنچه در كيفيت عملكرد و خدمت‌رساني اين خدمات در سطح شهرها نقش عمده‌اي دارد، موقعيت و چيدمان اين خدمات و تأثيرپذيري آنها از شرايط ترافيكي است. تعيين مكان مناسب براي ايجاد ايستگاه‌هاي آتش‌نشاني جديد و يا در صورت نياز انتقال مكاني ايستگاه‌هاي فعلي موجود براي بهبود كيفيت عملكرد و خدمت‌رساني، يكي از وظايف مهم مديران شهري است كه بايد در چارچوبي سيستماتيك صورت گيرد. در حال حاضر با توجه به جمعيّت و وسعت فعلي محدوده مورد مطالعه شهر سمنان، فقط 4 ايستگاه آتش‌نشاني در سطح شهر و حريم آن به مساحت حدود 16000 هكتار در حال خدمت‌رساني هستند كه بر اساس استانداردها اين تعداد پاسخگو نبوده و نياز به ايستگاه‌هاي آتش‌نشاني جديد در مكان‌هاي مناسب مطابق با معيارهاي مكان‌يابي احساس مي‌شود. لذا در اين تحقيق براي تعيين مكان‌هاي مناسب براي احداث ايستگاه‌هاي آتش‌نشاني در محدوده مورد مطالعه شهر سمنان، پس از تعريف مدل، معيارهاي مؤثر در مكان‌يابي ايستگاه‌هاي آتش‌نشاني مشخص و اطلاعات مورد نياز آماده‌سازي گرديد. در مرحله بعد، از مدل تصميم‌گيري چند معياره فرآيند تحليل سلسله مراتبي در محيط سيستم اطلاعات مكاني استفاده و مكان‌هاي مناسب براي احداث ايستگاه آتش‌نشاني تعيين گرديد. نتايج پژوهش مشخص نمود كه استفاده از تكنيك AHP براي مكان‌يابي بهينه ايستگاه‌هاي آتش‌نشاني بسيار مفيد است و حتي اين مدل را مي‌توان در موارد امدادرساني ديگر نيز به كار برد. استفاده از اين تكنيك مشخص نمود كه حداقل 4 ايستگاه آتش‌نشاني جديد براي تحت پوشش قرار دادن شهر سمنان مورد نياز است.

To avoid wasting money and to ensure the efficiency of the entire system of a city are the two main objectives of site selection for urban public services. One of the important public services in cities is fire rescue services. Commonly, the quality and performance of these services are influenced by the position and distribution of fire stations and traffic conditions. So, selecting a suitable location for new fire stations or transferring an existing station is necessary for improving quality and performance. It should be performed in a systematic framework. Now, there are only four active fire stations in Semnan. The number of stations, with regard to the population and the area of the city and the attention to be paid to standards, is not enough. So, we need new stations according to site selection parameters. In this study, to determine appropriate locations for fire stations within the city, we define a conceptual model, specify criteria and prepare necessary information for site selection. Then, we use AHP, a multi-criteria decision making model, and geographic information systems to find new locations for fire stations. The results show that AHP is suitable for optimum site selection of fire stations. This model can be used for other emergency site selections. Also, using this model shows that, in Semnan, we need four new fire stations in suitable locations.