نقش مهارت هاي حل مسئله و خودكار آمد پنداري در تبيين رفتار هاي پرخطر دانش آموزان

The Role of Problem Solving Skills and Self-efficiency in explaining the High Risk Behaviors of Students

زمينه و هدف: مفهوم گسترده رفتار پر­خطر، سلسله­ اي از رفتار­ها را در ­بر­مي­ گيرد كه نه تنها براي فرد داراي رفتار­هاي پر­خطر و افراد مهم زندگي وي زيان­­ هاي جدي به بار مي­ آورد، كه باعث صدمه غير­عمدي به افراد بي­ گناه ديگر نيز مي­ شود. پژوهش حاضر به منظور بررسي نقش مهارت­ هاي حل­ مسئله و خودكار­آمد­پنداري در تبيين رفتار­هاي پرخطر دانش ­آموزان انجام شد. روش: مطالعه از نوع همبستگي بود. جامعه آماري اين تحقيق را تمامي دانش­ آموزان دختر دبيرستاني شاغل به تحصيل در مدارس دولتي ناحيه 2 آموزش و پرورش شهر رشت در سال تحصيلي 94-95 تشكيل دادند كه250 نفر دانش­ آموز از طريق نمونه­ گيري خوشه ­اي انتخاب شدند و به پرسشنامه ­هاي حل ­مسئله (كسيدي و لانگ، 1996)، خودكارآمدي اجتماعي نوجوان (كنلي، 1989) و رفتارهاي پرخطر (زاده­ محمدي، احمدآبادي و حيدري، 1390) پاسخ دادند. يافته ­ها: نتايج آزمون همبستگي نشان داد كه بين مهارت ­هاي حل مسئله و خودكارآمدپنداري با رفتارهاي پرخطر رابطه وجود دارد ( 0/01>P). نتايج تحليل رگرسيون نشان داد مهارت­ هاي حل مسئله و خودكارآمدپنداري مي ­توانند 8 درصد از رفتارهاي پرخطر را پيش­ بيني كنند (0/0001>P). نتيجه­ گيري: بر اساس نتايج پژوهش حاضر مي­توان نتيجه گرفت افزايش مهارت­ هاي حل­ مسئله و خودكارآمدپنداري در دانش ­آموزان باعث مي­ شود تا كمتر به رفتارهاي پرخطر بپردازند و براي حل مسائل خود از راهبردهاي حل مسئله مختلف استفاده كنند.

Background and Purpose: High risk behaviors, in their comprehensive concept, include a series of behaviors which not only seriously damage the person himself and the individuals important in his life, but also can cause unintentional damages to others. This study was conducted to investigate the role of problem solving skills and self-efficiency in explaining the high risk behaviors of students. Method: It was a corelational study. The research population included all the female students studying at the public secondary schools of District 2 of Rasht in the academic year of 2015-2016. 250 students selected by cluster sampling completed the problem solving scale (Cassidy & Long, 1996), adolescent social self-efficiency scale (Kenly, 1989), and risk-taking scale (Zadeh Mohammadi, Ahmadabadi, & Heidari, 2011). Results: Results of correlation coefficient showed that there is a relationship between problem solving skills and self-efficiency and high risk behaviors (p<0.0001). Results of regression analysis revealed that problem solving skills and self-efficiency can predict 8 % of high risk behaviors (p<0.0001). Conclusion: Based on the results of the present research, it can be concluded that increase of problem solving skills and self-efficiency in students can lead them to decrease their high risk behaviors and to use problem solving strategies to solve their problems.