اثر بخشي درمان شناختي رفتاري مبتني بر ذهن آگاهي با محوريت مديريت خشم بر مهار خشم دانش آموزان پسر

The Effectiveness of Cognitive Behavioral Therapy Based on Mindfulness on Anger Control of Male Students

زمينه و هدف: خشم در كودكان و نوجوانان يكي از هيجانات شايع و مخرب است كه باعث بروز مشكلات شناختي و رفتاري گوناگوني در آنان مي­شود و تهديدي براي سلامت روان كودكان و نوجوانان است. هدف پژوهش حاضر تأثير درمان شناختي رفتاري مبتني بر ذهن­ آگاهي با محوريت مديريت خشم بر مهار خشم دانش ­آموزان پسر بود. روش: اين پژوهش نيمه ­آزمايشي با طرح پيش­ آزمون – پس ­آزمون و گروه گواه انجام شد. نمونه مورد مطالعه شامل 30 نفر از دانش ­آموزان پسر10 تا 14 ساله شهر چابهار در سال تحصيلي 96-97 بود كه در پرسشنامه بيان حالت – صفت خشم اسپيلبرگر (1999)، نمرات بالاتري كسب كرده بودند. اين افراد با روش نمونه ­گيري در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه (هر گروه 15 نفر) جاي دهي شدند. گروه آزمايش به مدت 10 جلسه 90 دقيقه ­اي تحت آموزش درمان شناختي رفتاري مبتني بر ذهن ­آگاهي با محوريت مديريت خشم قرار گرفتند و گروه گواه در اين فاصله، هيچ­گونه آموزشي را دريافت نكرد. براي تجزيه‌ و تحليل داده ­ها از آزمون تحليل كوواريانس استفاده شد. يافته ­ها: نتايج پژوهش حاضر نشان داد درمان شناختي رفتاري مبتني بر ذهن ­آگاهي با محوريت مديريت خشم بر مؤلفه ­هاي مهار خشم، اثربخشي معناداري دارد؛ بدين معنا كه ميانگين نمرات گروه آزمايش در پس ­آزمون نسبت به گروه گواه به‌طور معناداري كاهش پيدا كرده است (P<0.001). نتيجه­ گيري: بر اساس نتايج به دست آمده مي­ توان نتيجه گرفت كه درمان شناختي رفتاري مبتني بر ذهن­ آگاهي به خاطر تأكيد ويژه­ اي كه بر تجربه و برون‌ريزي مستقيم هيجان­ ها دارد، مي­ تواند باعث مهار و كاهش مولفه‌هاي خشم شود.

Background: Anger in children and adolescents is one of the most common and destructive excitement that causes various cognitive and behavioral problems in them and is a threat to the mental health of children and adolescents. This study aimed to investigate the effectiveness of cognitive behavioral therapy based on mindfulness on anger control of male students. Method: This semi-experimental study was conducted with pre-test, post-test and control group design. The sample consisted of 30 students aged 10-14 years old in Charbahar city in the academic year of 2017-2018, who had higher scores in the Spielberger state-trait anger expression inventory (1999). They were selected by convenient sampling method and randomly assigned into two experimental and control groups (15 students in each group). The experimental group received 90 minutes of instructional cognitive-behavioral therapy based on anger management, and the control group did not receive any training at that time. Covariance analysis was used to analyze the data. Results: The results of this study showed that cognitive-behavioral therapy based on anger management has a significant effect on the components of anger control; that is, the mean scores of the experimental group in the post-test were significantly reduced compared to the control group (P<0.001). Conclusion: Based on the results obtained, it can be concluded that cognitive-behavioral therapy based on mind-fullness due to the special emphasis on experiencing and direct discharge of excitements can inhibit the components of anger.