پديد آورندگان :
يوسفيان، هدي دانشگاه بوعلي سينا همدان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , احمدي، ابراهيم , عبداللهي، محمدرضا دانشگاه بوعلي سينا همدان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
پرتو گاما , تندي , تغييرهاي رنگ , سير , ويژگيهاي كيفي
چكيده فارسي :
به علت هزينه‌‌بر بودن نگهداري، محدود بودن انبارها و توليد بالاي محصول سير سفيد در استان همدان، از پرتودهي به عنوان يكي از روش‌‌هاي نوين جهت نگهداري اين محصول استفاده شده و اثر شدت پرتودهي، مدت زمان نگهداري و دماي انبار بر ويژگيهاي مكانيكي، فيزيكي و شيميايي در اين محصول بررسي شد. نمونه‌‌ها با شدت‌هاي صفر، 75 و 150 گري پرتودهي و به مدت شش ماه در دو محيط با دماهاي 4 و 18 درجه سلسيوس نگهداري شدند. در زمان نگهداري، تغييرهاي مكانيكي (تنش و كرنش تسليم و انرژي گسيختگي)، فيزيكي (ابعاد نمونه، كاهش وزن، كاهش رطوبت، حجم، قطر ميانگين هندسي)، فراسنجه‌هاي رنگ و تندي نمونه‌‌ها در فاصله‌هاي زماني 30 روز بررسي شد. نتيجه‌ها نشان داد كه با افزايش مدت زمان نگهداري، قطر ميانگين هندسي، درصد رطوبت، درصد كاهش حجم و تندي براي نمونههاي شاهد و پرتودهي شده كاهش يافت. كاهش فراسنجه‌هاي قطر ميانگين هندسي، درصد رطوبت و درصد كاهش حجم در نمونههاي پرتودهي شده با شدت 150 گري به ترتيب 0/26، 6/9 و 13/33% نسبت به نمونه پرتودهي شده با شدت 75 گري در دماي 4 درجه بيشتر بوده و همچنين شاخص تندي 5/59% در نمونههاي پرتودهي شده با شدت 150 گري نسبت به 75 گري در دماي 4 درجه سلسيوس كمتر بود. با افزايش مدت زمان انبارداري، درصد كاهش وزن و فراسنجه‌هاي رنگ از جمله a* و b* براي نمونه‌‌ها افزايش يافت و مقدار آن در نمونههاي پرتودهي شده با شدت 150 گري به ترتيب 5/5، 52/80 و 30% نسبت به نمونه 75 گري در دماي 4 درجه سلسيوس بيشتر بود. همچنين شاخص تحمل در مقابل نفوذ مانند تنش تسليم و كرنش تسليم در نمونه هاي پرتودهي شده با دز بالا (15 گري) به ترتيب به مقدار 9% و 19% در 4 درجه سلسيوس و 15% و 23% در 18 درجه سلسيوس كمتر شد و همچنين انرژي گسيختگي به مقدار 6% در 4 درجه سلسيوس و 7% در 18 درجه سلسيوس نسبت به ديگر تيمارها كاهش يافت. با توجه به تأثير بالاي پرتودهي، مي‌‌توان از اين روش به منظور افزايش عمر سير در طول دوره انبارداري استفاده كرد.
چكيده لاتين :
Due to high cost of maintaining, limited storages and high production of garlic in Hamadan
province, gamma ray is one of the new method used to store garlic. Therefore, the effect of
irradiation dose, storage period and storage temperature on the physical, chemical and color
parameter of garlic was studied. Samples were irradiated with 75 and 150 Gy doses and stored
for 6 months at 4 and 18°C. During the storage period mechanical parameters (yield and
critical stress and strain and energy of rupture), physical properties (size of sample, weight
loss, water loss, volume, and geometric mean diameter), color parameters and allicin of
control and irradiated samples, were measured monthly. The results showed that with
increasing storage period, geometric mean diameter, water content, volume and allicin
decreased in irradiated and control samples. Reduction of geometric mean diameter, water
content and volume parameters in samples irradiated with 150 Gy dose were more than those
of 75 Gy dose at 4°C, 0.26, 6.9 and 13.33 percent, respectively. With aheading storage period,
weight loss and color parameters such as a* and b* were increased in 150 Gy dose irradiated
samples that were more than 75 Gy dose at 4°C, 5.5, 52.80 and 30 percent, respectively. Also,
penetration indices such as yield stress and yield strain, declined in irradiated samples with
150 Gy were 9 and 19 percent at 4°C and 15 and 23 percent at 18°C and energy of rupture
reduced with increasing of irradiation dose to 6 percent in 4°C and 7 percent in 18°C,
respectively. According to high effectiveness of irradiation, this method can be used to
enhance garlics shelf-life during storage.
