حكيمانه بودن هنجارگذاري و اثر آن بر پيشگيري از كجروي از منظر قرآن كريم

فرايند پيشگيري و كنترل آسيب هاي اجتماعي در دين اسلام، از مرحله هنجارگذاري شروع و تا مراحل اجتماعي كردن، درمان، جامعه پذيري مجدد و مجازات كجروان ادامه پيدا مي كند. هدف از اين پژوهش، ارائه معيارها و ويژگيهاي حاكم بر نظام هنجارگذاري از ديدگاه آموزه هاي قرآن كريم است. سؤال اصلي پژوهش اين است كه: فرايند هنجارگذاري از ديدگاه آموزه هاي قرآن كريم چيست و چگونه مي تواند اجراي صحيح آن در مقام عمل، از كجروي پيشگيري كند؟ اين تحقيق كه نوعي تفسير موضوعي قرآن كريم محسوب مي شود، با روش اسنادي و تحليل محتواي كيفي و با مراجعه به آيات مرتبط با موضوع مورد تحقيق و كدگذاري و تحليل اين آيات انجام گرفته است. محورهاي مهم در فرايند هنجارگذاري از ديدگاه آموزه هاي قرآن، عبارتند از: پذيرش هنجارگذار بودن خداوند؛ تعيين هنجارهاي مورد نياز از طرف خداوند؛ مقترن و ابهام نداشتن هنجارها؛ زمينه سازي براي پذيرش هنجارها؛ جعل نكردن هنجارهاي شكننده؛ رعايت راحتي اشخاص در جعل هنجار؛ معيار عقلي داشتن هنجارگذاري؛ ممنوعيت جعل هنجار براي ويژه خواري؛ محدود بودن هنجارهاي منع كننده رفتار؛ تحريف نكردن هنجارهاي مبتني بر حق؛ تسهيل كننده بودن هنجاراجتماعي؛ بهنجار نشدن هنجارشكني به جهت كثرت متخلفان از آن هنجار؛ جواز نقض هنجار براي مصلحت مهم تر؛ انعطاف در هنجارگذاري و اجراي هنجار. رعايت صحيح اين موارد در فرايند هنجارگذاري، تعهد دروني به اجراي هنجار را تقويت كرده و احتمال نقض آن را كم مي كند و سبب پيشگيري از كجروي خواهد شد.