ارزيابي اثر درصد جوانه‌زني اوليه و اندازه و شكل بذر ذرت (Zea mays L) هيبريد سينگل‌كراس704 بر برخي شاخص‌هاي بنيه بذر

Evaluation the effect of primary germination percentage and seed size and shape of hybrid maize (Zea mays L. Sc.704) on some seed vigor indices

به­ منظور بررسي اثر درصد جوانه ­زني اوليه و اندازه و شكل بذر ذرت هيبريد SC.704 بر شاخص­ هاي مرتبط با بنيه بذر در آزمايشگاه و مزرعه، آزمايشي در سال زراعي 92-1391 در آزمايشگاه تجزيه كيفي بذر و مزرعه تحقيقاتي مؤسسه تحقيقات ثبت و گواهي بذر و نهال كرج به­ صورت آزمايش فاكتوريل به­ ترتيب در قالب طرح كاملاً تصادفي و بلوك­هاي كامل تصادفي به اجرا درآمد. تيمارهاي آزمايش شامل سه اندازه و شكل بذر پهن، متوسط و گرد با در­صد جوانه ­زني اوليه توده­ بذرهاي 88، 90 و 92 در­صد بودند. بنيه بذر و گياهچه در آزمايشگاه با تجزيه و تحليل رشد گياهچه از طريق آزمون جوانه­زني استاندارد مورد بررسي قرار گرفت و درصد گياهچه­ هاي عادي، متوسط جوانه­ زني روزانه، ضريب سرعت جوانه ­زني، طول و وزن خشك گياهچه و شاخص­هاي طولي و وزني بنيه گياهچه تعيين شدند. همچنين در مزرعه درصد و سرعت ظهور گياهچه و شاخص ­هاي طولي و وزني بنيه گياهچه اندازه ­گيري شدند. نتايج نشان داد شاخص­هاي مرتبط با بنيه بذر و گياهچه بذرهاي داراي در­صد جوانه­ زني اوليه مختلف تفاوت معني­ داري داشتند. همچنين بذرهاي شكل پهن در مقايسه با شكل گرد و اندازه متوسط قابليت جوانه­ زني و شاخص ­هاي مرتبط با بنيه بذر و گياهچه بالاتري داشتند. با وجود اين نتايج، شاخص ­هاي مرتبط با ظهور و بنيه گياهچه در مزرعه مورد بررسي بذرهاي با درصد جوانه ­زني اوليه و اندازه و شكل مختلف، تفاوت معني­ داري نداشتند ولي متوسط جوانه ­زني روزانه با درصد و سرعت ظهور گياهچه در مزرعه همبستگي مثبت معني ­دار داشت. به ­طوركلي، تحت شرايط اين آزمايش بذرهاي داراي درصد جوانه­ زني اوليه بالاتر و شكل پهن از قابليت جوانه­ زني بيشتر و بنيه قوي­تر برخوردار بودند.

In order to effect primary germination percent of seed lot and seed size and shape hybrid maize (Zea mays L.,) single cross 704 (Sc. 704) on seed vigor was carried out in seed quality analysis laboratory and research field as factorial experiment by completely randomized design and randomized complete block design respectively with four replications at Seed and Plant Certification and Registration Institute (SPCRI) in 2012. The treatments were included at three seed size and shape flat, medium and round by seed primary germination percent 88, 90 and 92%. The seed and seedling vigor were studied at the laboratory by seedling growth analysis through standard germination test and normal seedlings percent, mean daily germination, coefficient of velocity of germination, seedling length and dry weight and seedling length and weight vigor indices determined in laboratory. Also seedling field emergence percent and rate and seedling length and weight vigor indices in field measured. The results showed that seeds having various primary germination percent had significant different related to seed and seedling vigor indices. Also flat seed shape compared with round shape and medium size seeds had higher germination ability and related to seed and seedling vigor indices. In spite of this results, studied related to seedling emergence and vigor if field indices of having various primary germination percent and size and shape seeds had not significant difference but mean daily germination with seedling emergence percent and rate in field had significant positive correlation. Generally, under this experiment conditions seeds having higher primary germination percent and flat shape had seeds had more germination ability and stronger vigor.