بررسي امكان نگهداري بذر كُنار [Ziziphus spina-christi (L.) Desf] در شرايط فراسرد

Assesment of maintenance of Ziziphus spina-christi (L.) Desf. seed under cryogenic conditions

گونه Ziziphus spina-christi (L.) Desf گونه‌اي است درختي كه در مناطق جنوبي كشور رويش دارد. به­ دليل محدود بودن دامنه‌ اكولوژيك، تخريب بعضي از عرصه‌هاي رويشگاهي و وجود توده‌هاي بومي متنوع لازم است از فرسايش ژنتيكي و از بين رفتن اين ذخاير جلوگيري به عمل آيد. به ­منظور بررسي امكان نگهداري بلند مدت بذر اين گونه در شرايط فراسرد يا برودت C°196- و بررسي رشد بذرهاي فراسردي در شرايط آزمايشگاه و گلخانه، بذر اين گونه از رويشگاه طبيعي آن، جمع‌آوري و قبل از ذخيره‌سازي در فراسرد از سه پيش تيمار شامل Desiccation, PVS2 و گليسرول 30 درصد همراه با شاهد استفاده شد. بذرهاي تيمار شده به­ مدت يك هفته، يك ماه و يك سال در شرايط فراسرد يا C°196- نگهداري شدند. بذرها پس از خروج از اين شرايط، در آزمايشگاه و گلخانه مورد آزمايش قرار گرفتند و تعدادي از صفات مرتبط با جوانه‌زني بذر و استقرار بررسي شد. نتايج نشان داد بذر كنار قابل نگهداري در شرايط فراسرد مي‌باشد. در بررسي اثر پيش­ تيمار‌ها در حفاظت از بذر در شرايط فراسرد، مشخص شد تفاوت معني‌داري بين پيش ­تيمار‌هاي Desiccation, PVS2 و گليسرول 30 درصد براي اغلب صفات وجود دارد. اثر متقابل مدت زمان نگهداري بذر در شرايط فراسرد و پيش ­تيمارهاي مختلف بر ميانگين صفات نشان داد كه در تعدادي از صفات، تفاوت بين زمان‌ها وجود دارد ولي در تعداد ديگري از صفات، اين تفاوت­ها معني‌دار نبود. بذرهاي جوانه ­زده فراسرد در شرايط گلخانه به خوبي مستقر شدند. در اين مطالعه، بهترين پيش ­تيمار براي نگهداري بذر كنار در شرايط فراسرد، پيش ­تيمار Desiccation يا آبگيري بود.

Ziziphus spina-christi (L.) Desf. Is an arboreal species which grows in hot natuarl habitats of Southern Iran. Regarding the genetic diversity of the species in the country, collection and long-term preservation of seed germplasm in order to prevent genetic erosion and risk, have a great priority. To evaluate the possibility of long-term preservation of the Ziziphus spina-christi seeds under cryogenic conditions, three pre-cryopreservation methods including PVS2, Desiccation, and 30%Glycerol were applied before incubation of the seeds under cryopreservation conditions (-196°C) or lipuid nitrogen (LN). The treated seeds were incubated in LN for periods of 1 week, 1 month and 1 year. Subsequently, the cryopreserved seeds were removed from cryogenic condition and evaluated under laboratory and greenhouse conditions. The results showed that seeds of Ziziphus spina-christi are able to tolerate cryogenic conditions. Effects of the cryopreservation pre-treatments including 30%Glycerol, Desiccation and PVS2 were significantly different on seed attributes and, Desiccation showed the best effects on survival rates and other attributes of the cryopreserved seeds. The interaction effects between cryogenic storage periods and pretreatments were significant for some of the attributes. However some of the attributes did not show different means in different incubation periods. In greenhouse conditions, the cryopreserved seeds were germinated and established well and, Desiccation method showed better results compare to those of the 30%Glycerol and PVS2.