بررسي كارايي سه روش پيش تيمار بذر درتحمل به تنش شوري و خشكي گلرنگ (.Cartthamus tinctorius L) در مرحله جوانه زني و رشد اوليه

Study the efficiency of three seed priming methods for salt and drought stresses tolerance of safflower (Cartthamus tinctorius L.) in germination and seedling stages

به منظور بررسي كارايي سه روش پيش تيمار بذر جهت افزايش مقاومت به تنش هاي شوري و خشكي گلرنگ در مرحله جوانه زني و رشد اوليه، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي و در چهار تكرار در آزمايشگاه موسسه تحقيقات گياه پزشكي كشور، بخش علف هاي هرز انجام گرفت. عامل اول نوع تنش شامل دو تنش شوري و خشكي، عامل دوم روش پيش تيمار بذر شامل سه روش هيدروپرايمينگ (پيش تيمار بذر با استفاده از آب مقطر به مدت 6 ساعت)، هالوپرايمينگ (تيمار بذر در محلول كلريد سديم 100ميلي مولار) و پرايمينگ با استفاده از نيترات پتاسيم (0.5 درصد) به همراه شاهد (عدم پيش تيمار) و عامل سوم پتانسيل آب شامل 0، 0.3-، 0.6- و 1.2- مگاپاسكال بود كه جهت ايجاد پتانسيل هاي مذكور در تنش شوري از كلريد سديم و در تنش خشكي از PEG (پلي اتيلن گلايكول) استفاه گرديد. نتايج نشان داد كه هر دو تنش خشكي و شوري بر روي جذب آب، درصد جوانه زني، طول ريشه و ساقه و شاخص بنيه گياهچه اثر منفي گذاشت ولي در پتانسيل رطوبتي برابر، تاثير منفي تنش خشكي بر كليه صفات به صورت معني دار بيشتر از تنش شوري بود. در همه پتانسيل هاي رطوبتي و به ويژه در مورد تنش خشكي اثر پيش تيمار بذر بر حفظ توان جوانه زني بذر موثر بود. تاثير مثبت پيش تيمار بذر در هر دو تنش خشكي و شوري، با شديدتر شدن تنش افزايش يافت. در هر دو تنش خشكي و شوري تاثير هيدروپرايمينگ بذر بر كاهش خسارت تنش ها بيشتر از ساير پيش-تيمارهاي مورد آزمايش بود و مي تواند به عنوان راهكاري كم هزينه و سودمند به كار گرفته شود.

To study the efficiency of three priming methods to increase salt and drought stress resistant of safflower in germination and early growth, a laboratory experiment was conducted as factorial arranged in completely randomized design with four replications in seed laboratory of Iranian Plant Protection Research Institute. First factor was kind of stress include salt and drought stress, second factor was priming method include hydropriming (treated with water for 6 h), Halopriming (treated with NaCl 100 mM), KNO3 (0.5%) and no priming as control and third factor was water potential include 0.0, -0.3, -0.6, - 0.9 and -1.2 MPa. Too, salt and drought conditions caused by NaCl and PEG respectively. Results showed that both stresses inhibited water uptake, germination percentage, radicle and Plumule length and seedling vigour index, but this criteria significantly were higher in NaCl than PEG at the same water potential. All of three used priming treatments increased germination and seedling growth under salt and drought stresses. By increase of stress intensity, efficiency of priming methods increased too. Hydropriming was more effective than other priming to decrease salt and drought damage in germination and early growth stages and it is suitable and low cost strategy.