چالش هاي توليد بذر گرامينه هاي مرتعي جهت احياء مراتع و ديم زارهاي كم بازده ايران

Challenges of grasses seed production for rehabilitation of rangelands and cultivation in low efficient dryland farming of Iran

كشور ايران با ميانگين بارندگي 252 ميليمتر در سال در زمره مناطق خشك جهان محسوب مي شود. كم آبي و خشكي در كنار روند رو به افزايش جمعيت و توسعه فعاليت هاي صنعتي منجر به تشديد تخريب منابع شده است. با توجه به كمبود علوفه در كشور، توسعه سطح زير كشت گياهان علوفه اي در مراتع و ديمزارهاي كم بازده نقش مهمي در تامين نياز تغذيه اي دام ها دارد. در كشاورزي پايدار، علاوه بر افزايش عملكرد علوفه، توليد بذر گياهان مرتعي نيز از اهميت ويژه اي برخوردار است و به - عنوان يكي از اهداف مهم در اصلاح ارقام جديد مورد توجه قرار مي گيرد. زيرا ارقام علوفه اي پرمحصول و خوش خوراك بايستي از پتانسيل بذردهي مطلوبي برخوردار باشند تا بتوان از آنها براي توسعه سطح زير كشت ديم زارها و احياي مراتع استفاده كرد. متاسفانه در پروژه هاي كشت علوفه در مراتع ايران، بيشتر از بذر توده هاي وحشي با عملكرد بذر پايين (به دليل حساسيت به ريزش و..) استفاده مي شود اين بذرها به طور عمده به علت ركود و خواب بذر داراي مشكل جوانه زني و نايكنواختي در استقرار هستند. در اين مقاله با بررسي تحقيقات انجام شده در زمينه توليد بذر و آزمايشهاي سازگاري گرامينه هاي مرتعي در ايران، علل عدم موفقيت برنامه هاي علوفه كاري در مراتع و ديمزارهاي كم بازده، مورد بحث قرار گرفته و جهت پايداري عملكرد مراتع راهكارهاي اصلاح بذر واريته هاي تركيبي ارائه شده است. براي حل مشكل جوانه زني و افزايش بنيه بذر، نيز راهكارهاي مناسب فرآوري بذر با استفاده از تكنولوژي هاي جديد از جمله پرايمينگ بذر ارائه شده است.

Iran with annual precipitation of 252 mm (one-third of the world’s average precipitation) is known as the most arid and semi arid regions of the world. Drought effects coupled with the increasing of population and the development of industrial activities has led to the intensification of desertification. Due to lack of fodder in the country, increasing cultivation area of grasses and legumes in rangelands and dryland farming systems is priority for livestock nutritional requirements. In sustainable agriculture, the forage varieties not only have high yielding, but also their seed production is a great important and it is one of the most important goals in breeding improved new varieties. Therefore, the high-yielding and palatable forage varieties have to potential to produce higher seed to increasing cultivation areas of degraded rangelands and inefficient dryland farming. Here in Iran, in many rangeland rehabilitation projects, Rangers and farmers use the seeds of wild species with low performance for cultivation. This is due to insufficient seeds quantities of improved verities. The seeds of such species usually have dormancy, low germination and heterogeneity in the field establishment. In this paper the published data of the grasses adaptation and their seed production mainly in Iran are reviewed and causes of their poor establishment is discussed. For pasture stability, the strategies of using composite variety by mixing the seeds of various outstanding populations are suggested. To overcome the low seed germination and vigority, appropriate solutions of seed processing using new technologies such as priming is presented.