بررسي تنوع ژنتيكي سه توده وحشي بومادران (Achillea wilhelmsii) استان هرمزگان با استفاده از صفات مورفولوژيكي

Assessment of Genetic Diversity of Three Yarrow's Wild Masses in Hormozgan Province Using Morphological Traits

گياه بو مادران يا بومادران نوع كوتاه دشتي با نام علمي C.Koch Achillea wilhelmsii از تيره Asteraceae مي­باشد. اين تحقيق با هدف بررسي سه جمعيت مختلف بو مادران و تعيين ميزان قرابت ژنتيكي آنها انجام گرفت. اجراي اين بررسي با استفاده از صفات مورفولوژيكي در قالب يك طرح آشيانه­ اي و بصورت كاملاً تصادفي با 10 تكرار انجام شد. وراثت­ پذيري براي تمامي صفات بين بازه­ي 98 تا 100 بود كه نشان­ دهنده­ ي وجود وراثت­ پذيري بالا براي اين صفات مي­باشد. بيشترين ضريب تنوع ژنتيكي، متعلق به صفت قطر ريشه (1/66) بود كه نشان­دهنده­ي وجود تنوع بالا در بين ژنوتيپ­هاي مورد مطالعه براي اين صفت مي­باشد. كمترين ضريب تنوع ژنتيكي متعلق به صفت نسبت طول به عرض برگ (0/36) بود كه حكايت از وجود تنوع كمي براي اين صفت دارد. بر اساس نتايج تجزيه به مؤلفه­ هاي اصلي دو مؤلفه­ ي اول حدود 90% از كل تغييرات را توجيه مي­كنند. نتايج تجزيه باي پلات نشان داد كه هر سه توده تقريباً از يكديگر تفكيك شدند. تجزيه خوشه­ اي نيز نتايج تجزيه باي­پلات را به طور كامل تأييد كرد و توده­ ها به صورت سه خوشه جداگانه شناخته شدند كه اين نتايج حاكي از تفاوت ظاهري ميان توده­ هاي مختلف بو مادران است. نتايج اين آزمايش نشان دهنده‌ي تنوع ژنتيكي گسترده­ بين جمعيت ­هاي مورد بررسي از نظر صفات اندازه گيري شده در سطح استان هرمزگان است. نتايج فوق حاكي از پتانسيل­ هاي نهفته توده­ هاي بومي بو مادران در جنوب ايران و ارزشمند بودن اين ذخاير و لزوم توجه بيشتر در شناسايي، حفظ، ارزيابي و استفاده از آنها در برنامه هاي به نژادي است.

Yarrow plant or plain short type yarrow, known as Achillea wilhelmsii C. kock, belongs to Asteraceae family. The present study was conducted in order to evaluate three different yarrow populations for determination of their genetic relationship, using morphological traits in the form of nested design as completely randomized with ten replications. General heritability of all traits ranged from 98 to 100, indicating a high heritability for these traits. The highest coefficient of genetic variation belonged to root diameter (1.66), indicating the existence of hifh diversity among genotypes. The lowest coefficient of genetic variation belonged to leaf length to width ratio (0.36), suggesting a low level of variation for this character. Based on PCA analysis, the first two components justified almost 90 percent of total variations. The three populations were nearly separated according to biplot analysis. Also, cluster analysis confirmed the biplot results and the populations were identified as three separated clusters which reflect the apparent difference among yarrow populations. The results of this study showed a wide genetic diversity for evaluated populations with regarding measured traits in Hormozgan province. Aforementioned findings indicated a dormant potentials of native yarrow populaton in south Iran and high value of these resources and obviously more attention need to be paid to identify, maintenance, assessing and apply them in breeding programs.