ارزيابي تنوع ژنتيكي برخي ارقام بهاره و پائيزه كلزا (Brassica napus L) با استفاده از نشانگر مولكولي SSR

Assessment of Genetic Diversity Among some Oilseed Rape (Brassica nupus L.) Plants, using Single Sequence Repeats (SSR) Molecular Markers

كلزا (.L napus Brassica) گياهي روغني و زراعي متعلق به خانواده ي شببو است. اين خانواده داراي حدوداً 350 جنس و بيش از 3000 گونه است. به منظور بررسي تنوع ژنتيكي 21 رقم كلزا با استفاده از نشانگرهاي مولكولي، از 11جفت آغازگر اختصاصي ريزماهواره ي SSR استفاده شد. آغازگرها در مجموع 76 باند واضح توليد نمودند كه 46 باند از آنها چند شكل (60/5 درصد) بودند. ميانگين تعداد باندهاي تكثيري به ازاي هر جفت آغازگر و ژنوتيپ به ترتيب 6/9 و 3/6 بود. هر جفت آغازگر به طور متوسط 4/2 باند چند شكل توليد نمود. در بين آغازگرها، بيشترين تعداد باند تكثيري مربوط به آغازگرهاي Na10A09 وCB10036B با 10 باند و كمترين تعداد باند مربوط به آغازگر CB10403 با 4 باند بود. تجزيه خوشه اي به روش UPGMA و با استفاده از ماتريس تشابه دايس، ژنوتيپهاي كلزا را به 3 گروه اصلي تقسيم نمود. رقم Licord به تنهايي يك گروه را تشكيل داد، درحالي كه از لحاظ خصوصيات مرفولوژيكي با بيشتر ژنوتيپها شباهت بالايي داشت. اين موضوع احتمالا به دليل تفاوت در سطح پلوئيدي اين ژنوتيپ و يا نامگذاري اشتباه آن مي باشد. براساس نتايج حاصل از ماتريس تشابه، بيشترين شباهت (0/99 ) مربوط به ژنوتيپهاي Zarfam و Gerinimo و كمترين تشابه (0/72 )مربوط به ژنوتيپهاي 11-KS و Licord بود. نتايج گروه بندي ژنوتيپ ها نشان داد كه ژنوتيپ هاي ايراني و خارجي در يك گروه قرار گرفتند. اين موضوع احتمالا قرابت و خويشاوندي نزديك ژنوتيپ هاي ايراني و خارجي را نشان ميدهد. نتايج حاصل از تجزيه ي مولكولي (AMOVA) داده ها نشان داد كه ميزان تنوع درون گروهي (پائيزه- بهاره) بيشتر از تنوع بين گروهي است به طوري كه 97 درصد تنوع مربوط به تنوع درون گروه ها بود.

Oilseed rape (Brassica nupus L), a member of Brassicaceae family, is an important crop regarding oil production worldwide. Brassicaceae is an economically important family of flowering plants with about 350 genera and more than 3000 species. Eleven pairs of single sequence repeat (SSR) primers were used to identify the genetic diversity among 21 oilseed rape genotypes. Results of SSR molecular marker analysis revealed that SSR primers produced a total number of 76 scorable bands of which 46 (60.5%) bands were polymorphics. The average number of bands for each primer and genotype was 6.9 and 3.6, respectively. Both CB10036B and Na10A09 primers produced 10 and Cb10403 primer produced 4 polymorphic bands, respectively. UPGMA cluster analysis based on Dice similarity matrix showed that Zarfam and Gerinimo genotypes had the highest (0.99%) and Licord and KS-11 genotypes had the lowest (0.72%) similarity. Both Iranian and foreign genotypes were grouped together in one major cluster, indicating presumably they may have the same origin and/or common pedigree. Results of AMOVA analysis within and between groups (spring – Autumn) revealed that almost 97% of total genetic diversity belonged to within group genotypes.