تحليل و بررسي سازگاري رمزپردازي با حكمت متعاليه صدرايي

نگاه رمزي به عالم ميراث ارزشمند تمدن‌هاي كهن بشري است كه در حوزه فرهنگ و تمدن اسلامي نيز جايگاه خاص خود را داشته است. عرفا و حكماي مسلمان همواره از اين شيوه براي ارائه تعاليم خود بهره برده‌اند. رمزپردازي در بين عرفا امري مشهود است و در بين حكما نيز سهروردي را مي‌توان قهرمان اين ميدان دانست هر چند كه قبل از او ابن‌سينا آغازگر اين راه بوده است؛ لذا شايسته تأمل است كه مواجهه‌ حكمت متعاليه ملاصدرا از آن جهت كه وارث اين سنت حكمي است، با رمز و رمزپردازي چگونه است؟ در نوشتار حاضر جهت نيل به اين پاسخ به تحليل و بررسي مباني و روش حكمت متعاليه صدرايي بويژه روش تأويل و هرمنوتيك مي‌پردازيم. با توجه به شواهد و دلايل موجود روشن مي‌شود كه علي‌رغم اينكه صدرا حكمت خود را همچون سهروردي بصورت رمزي بيان نكرده است اما با توجه به اينكه مباني فلسفي رمزپردازي سهروردي را، از جمله نظريه تشكيك وجود در هستي شناسي و نظريه عالم مثال و ادراك خيالي در جهان شناسي و معرفت شناسي، اخذ نموده و در فلسفه وجودي خود از آن بهره‌مند شده است؛ لذا حكمت متعاليه به بهترين وجه قابليت رمزپردازي را واجد است اما شايد بتوان گفت كه روش و مدل رمزپردازي صدرا با روش سهروردي تفاوت دارد بنابراين هم به اين روش التفات داشته و آن را مي‌شناخته است و هم از تعابير رمزي استفاده نموده‌است، چنانكه عناوين كتب او همه از اين قبيل است بنابراين حكمت متعاليه مي‌تواند چارچوب و بنيان نظري رمزپردازي را تأمين نمايد.