بررسي كيفيت زندگي مرتبط با سلامت دهان و سلامت روان در بيماران مبتلا به اختلال مفصل گيجگاهي- فكي

مقدمه: اختلال مفصل گيجگاهي- فكي TMD (Temporomandibular joint disorder)، تأثير بسزايي بر رفتارهاي اجتماعي و حالات رواني بيماران دارد و بر كيفيت زندگي وابسته به سلامت دهان، تأثيرگذار است. هدف از مطالعه‌ي حاضر، تعيين ارتباط اختلال مفصل گيجگاهي- فكي با كيفيت زندگي وابسته به سلامت دهان و سلامت روان بود. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه‌ي توصيفي- تحليلي، از بين بيماران مبتلا به TMD كه در سال 1395-1396 به دانشكده‌ي دندان‌پزشكي دانشگاه آزاد اسلامي واحد اصفهان (خوراسگان) مراجعه كرده بودند، تعداد 75 بيمار به عنوان گروه مورد و 75 نفر با همان شرايط و بدون تشخيص بيماري‌ به عنوان گروه شاهد، انتخاب شدند. براي بررسي سلامت دهان، از پرسش‌نامه‌ي اختصاصي سلامت دهاني (Oral Health Impact Profile :OHIP14) و براي بررسي سلامت رواني، از پرسش‌نامه‌ي سلامت‌ عمومي (GHQ-28: General Health Questionnaire) و براي درجه‌بندي درد مزمن، از پرسش‌نامه‌ي RDC/TMD Axisll (Research Diagnostic Criteria for Temporomandibular Disorders) استفاده شد. داده‌ها توسط آزمون‌هاي آماري رگرسيون، ANOVA و كروسكال- واليس تجزيه و تحليل شدند (05/0 = α). يافته‌ها: شاخص كيفيت زندگي وابسته به سلامت دهان OHIP14 (شيوع، شدت و گستردگي) بين دو گروه بيمار و شاهد، تفاوت معني‌دار داشتند (0001/0 = p value) و در بين زنان بيمار، بيشتر از مردان بود و با بالا رفتن شدت درد مزمن، وضعيت شاخص بدتر مي‌شد. شاخص‌هاي سلامت روان GHQ-28 (جسماني‌سازي، اضطراب، افسردگي و اختلال رواني) بين دو گروه بيمار و شاهد، تفاوت معني‌دار داشتند (0001/0 = p value) و با بالا رفتن شدت درد مزمن، وضعيت سلامت روان بدتر مي‌شد. در بررسي ارتباط بين كيفيت زندگي وابسته به سلامت دهان (OHIP14) و سلامت روان (GHQ-28)، بيماراني كه در شاخص‌هاي GHQ-28 داراي اختلال بودند، از سلامت دهاني پايين‌تري برخوردار بودند (05/0 p value). نتيجه‌گيري: اختلال مفصل گيجگاهي- فكي، بصورت منفي، كيفيت زندگي وابسته به سلامت دهان و سلامت روان را تحت تأثير قرار مي‌دهد. در بيماران TMD، سلامت روان و سلامت دهان ارتباط نزديكي باهم دارند، بطوري كه بيماران با اختلال رواني، شاخص سلامت دهان و دندان OHRQOL (Oral Health Related Quality of Life) پايين‌تري نيز داشتند.