بررسي اثر بخشي تلفيق دو روش خانواده درماني راه حل مدار و ساختاري در درمان (قطع مصرف مواد) افراد وابسته به مواد و افزايش عملكرد خانواده

The effectiveness of combination of structural and solution- focused family therapy(cutting down on use of substance) in treatment of the substance abuse and the family function improvement

مقدمه: در ميان راهبردهاي خاص براي درمان اختلال سوء مصرف مواد، خانواده درماني، توجه زيادي را در تحقيقات به خود جلب كرده است. با استفاده از خانواده درماني، اثر گذاري ساير رويكردها افزايش مي يابد. هدف اين پژوهش بررسي اثر بخشي تلفيق دو روش خانواده درماني راه حل مدار و ساختاري در درمان (قطع مصرف مواد) افراد وابسته به مواد و افزايش عملكرد خانواده مي باشد. روش: اين پژوهش به صورت نيمه آزمايشي با پيش آزمون، پس آزمون و پي گيري 6 ماهه همراه با گروه كنترل انجام شده است. جامعه آماري اين پژوهش شامل كليه خانواده هاي مراجعه كننده داراي فرد وابسته به مواد به خانه سلامت زيبا دشت در منطقه 22 شهر تهران در سال 1391 مي باشد. تعداد 30 خانواده به صورت نمونه در دسترس انتخاب شد. بعد از همتاسازي، در دو گروه آزمايش (15 خانواده) و كنترل (15 خانواده) به صورت تصادفي جايگزين شدند. جهت جمع آوري اطلاعات از پرسشنامه دموگرافيك، آزمايش اعتياد و ابزار سنجش خانواده استفاده شد. از هر دو گروه پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري 6 ماهه به عمل آمد. داده هاي جمع آوري شده پس از ورود به نرم افزار اس.پي.اس.اس نسخه 11 با استفاده از آزمون مجذور كاي و تحليل كواريانس چند متغيره مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: نتايج نشان داد كه تلفيق دو روش خانواده درماني راه حل مدار و ساختاري در درمان (قطع مصرف مواد) افراد وابسته به مواد و همچنين افزايش عملكرد خانواده موثر است؛ به اين صورت كه در پس آزمون 80% در سطح معناداري (P<0.0001، X2-20) و پيگيري 6 ماهه 66% در سطح معناداري (P<0.0001، X2-11.63) افراد موفق به قطع مصرف مواد شدند. نتيجه گيري: اين مطالعه نشان داد كه در درمان (قطع مصرف مواد) افراد وابسته به مواد و همچنين افزايش عملكرد كلي خانواده ها، رويكردهاي تلفيقي از جمله خانواده درماني راه حل مدار و ساختاري، نسبت به رويكرد هاي منفرد، اثربخشي بيشتري دارد.

Introduction: among different specific strategies for treatment of drug abuse disorders, Family therapy has been attractive forre searcher. The family therapy would increase the efficacy of other approaches. The purpose of this study is to examine the effectiveness of integration of structural and solution- focused family therapy(cutting down on use of substance) in treating substan ceabusers and improving family function. Methods: This semi-experimentalstudy was carried out with preand post-test and a six-month follow-up along with Control group. The population included all families who hada drug abuser member and referred to zibadasht health center in 22nd district of Tehran in 2013.30 families selected viaConvenience sampling method and after matching, they were randomly divided into two experiment (15 families) and control (15 families) groups. Demographic questionnaire, addicts tests (opium) and family survey were used to collect data. pre and post-tests and also a six-month follow up were given for both groups .Data was analyzed through SPSS11 using multi-variables covariance anlysis and chi-squar test. Results:The results revealed that combination of structural and solution- focused family therapy is effective in both treating substance abusers (cutting down on use of substance) and enhancing the family function since 80 percent of population in post-test (X2= 20, p<0.0001) and 66 percent of population in sixmonth follow-up (X2= 11.63, p<0.0001) were succeed to cut down on substance use. ConclusionsThis study indicates thatan integrative approaches includingsolution-focused family therapy and structural one are more effective than the single approache in the treating (cutting down on use of substance)drug abusers and increasing their families’ function.