«انسان كامل» درعرفان اسلامي و مقايسه آن با هرمزدبغ درآيين مانوي

Perfect M@n in Islamic mysticism, and comparison with Hormazd-bagh in Manichaeism

آيين مانوي آييني است گنوسي كه جزء فرقه هاي عرفاني به شمار مي‌رود. اصل اساسي اين آيين، هبوط روح از عالم اعلا كه جايگاه حقيقي اوست و گرفتاري آن در عالم ماده است، وظيفه انسان دراين دنيا رها سازي روح علوي گرفتار در بند ماده است. مانويان همانند ساير گنوسيان راه نجات روح را دست يابي به گنوس يا همان معرفت ميدانستند؛ كه اين معرفت توسط فرستادگان الهي و منجيان آسماني براي انسان به ارمغان آورده مي‌شود. ميان عقايد مانوي و عرفان اسلامي، مشتركات و مشابهاتي به چشم مي‌خورد، كه ازجمله اين مشابهات انديشه انسان كامل است. انسان كامل درعقايد عرفاني اسلام، شباهت نزديكي با هرمزدبغ يا انسان نخستين درآيين مانوي دارد. دراين پژوهش به بررسي شباهت ديدگاه اين دو آيين در باب انسان كامل پرداخته شده است.

Manichaean religion founded by Mani is a Gnostic religion, which is considered as a mystical cult. The basic principle of religion is the descent of soul from the heaven and become imprisoned in the material world; the duty of mankind is to get rid of this wicked world by the mean of piety and forbearance, so that save his trapped soul from this prison along with the purity of his heart. Like Gnostics, Manicheans had a dualistic view, and considered the path of salvation through the achievement of Gnosis or wisdom; such wisdom is brought to human by the messengers of God and divine saviors. Some principles of Manichaean beliefs and Islamic mysticism are the same, including the idea of Perfect M@n. The Perfect M@n in Islamic mystical beliefs is very close to “Hormazd-bagh” or the “First Man” in Manichaeism, so that some believe that the origin of the idea of Perfect M@n is Manichaeism