عملكرد آبي سرريزهاي شيب دار تورسنگي در شرايط جريان آزاد

برخلاف سرريزهاي معمولي نفوذناپذير، مواد فيزيكي و شيميايي از درون سرريز هاي تورسنگي به پايين دست عبور مي كنند؛ بنابراين سرريزهاي تورسنگي سازه هايي با كمترين اثرات منفي بر محيط زيست بوده و به سازه هاي دوست دار محيط زيست معروفند. هدف از اين تحقيق بررسي تاًثير تغييرات شيب بالادست و پايين دست بر ضريب آبگذري جريان در سرريزهاي شيب دار تورسنگي با شرايط جريان آزاد، و مقايسه با سرريزهاي شيب دار نفوذناپذير مي‌باشد. در ابتدا، پس از شناسايي فراسنجهاي مؤثر، رابطه ي عمومي بدون بعد توسعه داده شده است. براي اين منظور، 8 نمونه ي مختلف سرريز تورسنگي و 3 نمونه ي سرريز نفوذناپذير در يك نهر پايدار آزمايشگاهي افقي به طول، عرض و ارتفاع به ترتيب 15، 3/0 و 5/0 متر مورد بررسي قرار گرفت. آزمايشها براي دامنه ي وسيعي از بده، عمق بالادست، عمق پايين دست، اندازه ي مصالح، شيب بالادست و شيب پايين دست انجام گرفتند. نتايج نشان دادند كه در شرايط جريان آزاد، با افزايش زاويه ي بالادست و پايين دست سرريز با راستاي عمود، بار آبي روي سرريز افزايش و ضريب بده كاهش مي يابد. همچنين، با افزايش اندازه ي مصالح، بار آبي روي سرريز كاهش و ضريب بده افزايش مي يابد. سرانجام، با توجه به تحليل ابعادي صورت گرفته، رابطه اي براي تخمين ضريب بده در سرريز شيب دار تورسنگي  با همبستگي بالاي 97/0 ارائه شده است.