بررسي ارتباط هيدروليكي و اختلاط آب درياچه اروميه با آبخوان ساحلي شبستر

دشت ساحلي شبستر در استان آذربايجانشرقي و در شرق و شمالشرق درياچه اروميه واقع شده است. در چند سال اخير بعلت برداشت بي‌رويه آب زيرزميني از اين دشت، تعداد زيادي از چاههاي پمپاژ منطقه شور شده است. بعلت نزديكي اين سفره به درياچه نمكي اروميه؛ اين درياچه مهمترين عامل شور كننده اين آبخوان ساحلي متصور مي‌گردد. همچنين شورهزارهايي كه در قسمتهاي انتهايي دشت واقع شده است مظنون مهم ديگري براي آلوده كردن دشت بحساب مي‌آيد. از آنجاييكه جنس سنگ كف اين آبخوان از رسوبات رسي و مارني است بالاآمدگي آب شور عامل سومي است كه بعنوان منبع آلاينده فرض مي‌گردد. لاگ‌هاي حفاري كه بين اين سفره و ساحل درياچه اروميه حفاري شده نشان مي‌دهد كه تا عمق 70 متري جنس رسوبات از نوع نفوذناپذير و عمدتاً رسي، سيلتي و مارني است و لذا بنظر مي‌رسد كه هرگونه پيوستگي هيدروليكي بين اين سفر و درياچه اروميه عملاً وجود نداشته است. عمليات نمونه برداري آب با توزيع مناسب در تابستان سال 1393 از اين آبخوان جهت پي بردن به منبع اصلي آلاينده اين دشت انجام گرديد. نسبت كلرايد به برومايد و سديم به كلرايد نشان داد كه احتمالاً آب درياچه اروميه كه در قسمتهايي انتهايي دشت ذخيره شده در نتيجه مخروط افتهايي موضعي به سمت مركز دشت و چاههاي كشاورزي جريان مي‌يابد. براي تعيين اختلاط آب دريا و آب شيرين؛ ايندكس اختلاط آب دريا(SMI) پيشنهاد شده است. 36 درصد از نمونه‌هاي اين دشت دارايSMI بزرگتر از يك مي‌باشند و احتمال مي‌رود كه تحت تاثير اختلاط آب درياچه اروميه قرار گرفته‌اند.