بررسي انتقادي دلايل عقلي فياض لاهيجي بر اثبات وجود عقول

وجود موجودات مجردي به نام عقول يكي از مباحث مهم فلسفه اسلامي كه خود به عنوان يك مسأله و نيز از مبادي تصوري و تصديقي بسياري از مسائل ديگر فلسفي قرار گرفته است. وجود عقول موافقين و مخالفيني دارد. اين مقاله ادله عقلي فياض لاهيجي بر وجود عقل را بررسي مي كند. وي به سه دليل عقلي عمده در اين مسئله استناد كرده است . دليل اول وي قاعده الواحد مي باشد كه آن را به تبع خواجه طوسي داراي اشكال مي بيند و از آن عبور مي كند . اما دو دليل ديگر وي بر اساس حركت دائمي فلك و علت نبودن جسم پايه ريزي شده است . خواجه اين دو دليل را نيز ناتمام مي‌داند ولي لاهيجي اشكال‌هاي خواجه را به اين دو استدلال وارد ندانسته و دو دليل را كافي براي اثبات عقول مي‌داند. اين نوشتارديدگاه خواجه را تقويت نموده و ديدگاه فياض را به چالش كشيده و اين دو دليل را نيز براي اثبات مدعا كافي نمي‌داند.